بررسي مولفه هاي نيازهاي معنوي از ديدگاه اسلام در كتاب هاي درسي «دين‌‌وزندگي»

Investigating spiritual needs in Islamic view point in "religion and life" books

هدف پژوهش عبارت بود از تحليل محتواي كتاب هاي «دين و زندگي» در مقطع دبيرستان، به منظور تعيين ضريب درگيري دانش آموزان، با محتواي كتب مذكور. بدين‌منظور پس از تعيين مولفه هاي معنويت (نيازهاي وجود، ايمني جويي معنوي، دوستي با خدا، كرامت و خود شكوفايي معنوي) به عنوان ملاك هاي تحليل و در نظر گرفتن پاراگراف هاي هر درس به عنوان واحد تحليل، بر اساس روش ويليام رومي (1986) به تحليل‌محتواي متن و پرسش ها اقدام گرديد. نتايج تحليل حاكي از آن است كه ميزان توجه به مولفه هاي نياز معنوي، در هر سه كتاب مقطع دبيرستان، در حد پايين تر از متوسط قرار داشت (ضريب درگيري پايين تر از يك بود)، با اين تفاوت كه كتاب «دين ‌وزندگي» سال دوم در مقايسه با كتب اول و سوم، دو برابر بيشتر به اين نيازها پاسخ نشان داد (ضريب درگيري نزديك به يك بود). بنابراين لازم است براي تامين سعادت و كمال اخروي افراد در كتاب هاي درسي تغيرات و اصلاحات لازم انجام و ارج گذاري بهينه به معنويت صورت پذيرد.

This study was aimed at analyzing the content of "religion and life" books in high schools to determine the extent of studentsʹ involvement with the content of the book. To do this, having determined the spirituality variables (needs of existence, spiritual safety seeking, friendship with God, munificence and spiritual self - actualization) as criteria for analysis and considered paragraphs of each lesson as the unit of analysis, the researchers analyzed the content of the text and the questions applying William Rumi (1986) method. The results revealed less than average attention to spiritual needs in all three high school books (the involvement quotient was less than one). The only difference was the second grade "religion and life" book which answered these needs more than the first and the third grade books (the involvement quotient was close to one). Thus it seems necessary to apply required changes and adaptations in textbooks and to pay optimized attention to spirituality in order to promote prosperity and other worldly perfection.