مباني و ساختار «زوج درماني اسلامي»

Principles and structure of "Islamic couple therapy"

هدف پژوهش عبارت بود از تدوين مباني و ساختار مداخلات اسلامي براي درمان مشكلات زوج‌ها. سوال اول اين بود كه آيا اسلام اين مداخلات را چه مقدار و براساس كدام مباني ديني تجويز مي كند؟ سوال دوم اين بود كه ساختار اين مداخلات چگونه است. روش اين پژوهش (با رويكردي علمي- ديني)، اين گونه بود كه هم از متون اسلامي به سمت «تدوين زوج درماني» حركت كرديم و هم به عكسِ آن.. نتايج پژوهش نشان داد كه مداخلات فوق بر مباني اسلاميِ زير مبتني است: 1. جايگاه خانواده و اهميت آن در رشد فردي- اجتماعي؛ 2 . ويژگي‌هاي خانواده سالم؛ 3. آسيب شناسي خانواده؛ 4. اهداف تشكيل خانواده؛ 5. چارچوب‌هاي فقهي و اخلاقي مداخله‌ها در زوج‌درماني و نيز معلوم شد كه زوج درماني اسلامي در پنج بخش مداخله‌هاي شناختي، عاطفي، رفتاري، ساختاري و معنوي قابل ارايه است. سه بخش اول متناظر با ديدگاه زوج درماني شناختي رفتاري است، در بخش ساختاري توزيع قدرت را، مبتني بر حقوق زوجين و مرزها بر اساس آموزه هاي اسلامي قرار مي دهد. در مداخله‌هاي معنوي، توصيه‌هاي اسلام در باب اعتقادات، اخلاق و عبادت اسلامي مبنا قرار مي گيرد.

The purpose of the study was to compile the principles and structure of Islamic intervention to remove couplesʹ disputes. The first question was to what extent and based on what principle does Islam recommend such intervention? Second question was what is the structure of such intervention like? The procedure of the research (a scientific- religious approach) was to start from Islamic text towards "compiling couple therapy" and vice versa. The results revealed that afore-mentioned interventions are based on the following Islamic principles: 1. The stance and significance of family in personal and social growth. 2. Features of a decent family 3. Identifying family problems 4. Goals of forming a family 5. Jurisprudential and moral boundaries of intervening in couple therapy The other result was that Islamic couple therapy can be applied in five aspects including cognitive, emotional, behavioral, structural and spiritual dimensions. In the first three aspects the view in couple therapy is cognitive – behavioral. In structural aspect, the distribution of power is based on the couplesʹ rights and boundaries in conformity with Islamic teachings. Islamic teachings concerning beliefs, morality and Islamic praying are considered to be the base of spiritual interventions.