بررسي اثرات كودهاي آلي كمپوست و ورمي‌كمپوست بر روي صفات كمي و كيفي گياه دارويي به‌ليمو

Effects of Organic Fertilizers of Compost and Vermicompost on Qualitative and Quantitative Triats of Lemon Verbena

مقدمه: ورمي‌كمپوست و كمپوست به عنوان جايگزين كودهاي شيميايي در تغذيه گياهي و بهبود شرايط خاك، يكي از اصول كشاورزي پايدار در حفاظت از محيط زيست و سلامت غذا مي‌باشند. هدف: اين تحقيق به منظور ارزيابي اثرات مقادير متفاوت كمپوست زباله شهري و ورمي‌كمپوست بر تغييرات كمي و كيفي گياه دارويي به‌ليمو انجام گرفت. روش بررسي: آزمايش به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار و به صورت گلخانه‌اي اجرا شد. در اين مطالعه سه نسبت حجمي كمپوست زباله شهري و همچنين ورمي‌كمپوست با خاك لومي شامل صفر: 100، 90:10 و 80:20 مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج: اثر كمپوست زباله شهري و ورمي‌كمپوست بر كليه صفات مورد مطالعه معني‌دار شد (01/0 P < ) و سبب افزايش وزن خشك بوته، ارتفاع بوته، تعداد برگ، شاخص كلروفيل، فتوسنتز، درصد اسانس و اجزاي اسانس شد. با افزايش مقدار كود آلي، صفات مورد مطالعه نيز بهبود يافتند به طوري كه سطح 20 درصد براي هر كود، بيشترين تاثير را بر صفات مورد مطالعه نسبت به شاهد داشت. همچنين اثر متقابل كمپوست با ورمي‌كمپوست بر روي وزن خشك و درصد اسانس (01/0 P < )، فتوسنتز، درصد ليمونن و لينالول اسانس (05/0 P < ) معني‌دار شد، ولي بر ارتفاع بوته، تعداد برگ، شاخص كلروفيل و درصد لينالول اسانس تاثير معني‌داري نداشت. نتيجه‌گيري: اثر كاربرد ورمي كمپوست در تمامي صفات مورد بررسي گياه به‌ليمو بهتر از كمپوست بود. همچنين مصرف همزمان كمپوست و ورمي‌كمپوست نسبت به مصرف جداگانه آنها در بهبود صفات كمي و كيفي به‌ليمو موثرتر بود به طوري كه بهترين نتيجه در تيمار 20 درصد كمپوست همراه با 20 درصد ورمي‌كمپوست حاصل شد. بنابراين كودهاي آلي مورد مطالعه، اثر يكديگر را تكميل مي‌كنند.

Background: The vermicompost and compost as an alternative of chemical fertilizers for plant nutrient and improvement soil conditions is one of the principles of sustainable agriculture, environmental protection and food safety. Objective: This research was conducted to evaluate the effects of different amounts of municipal solid waste compost and vermicompost on quantitative and qualitative traits of lemon verbena. Methods: Greenhouse experiment was conducted as factorial based on randomized complete blocks design with three replications. In this study three the ratio of the volume of municipal solid waste compost and vermicompost with loamy soil containing 0:100, 90:10 and 80:20 were studied. Results: Effects of municipal compost and vermicompost on all traits were significant (P < 0.05) and caused increasing dry weight, plant height, number of leaves, chlorophyll index, photosynthesis, essential oil percentage and oil components. So that level of 20% for each fertilizer had the greatest impact on the studied traits than the control. The interaction effect of compost and vermicompost were significant on dry weight and essential oil percentage (P < 0.01), photosynthesis, limonene and linalool percentage of essential oils (P < 0.05), But had no significant effect on plant height, number of leaves, chlorophyll index and percentage of essential oil linalool. Conclusion: The effect of vermicompost application was better than compost in all studied traits. Combined use of compost and vermicompost improved qualitative and quantitative traits of lemon verbena compared to individual consumption. But in the treatment of 20% vermicompost with 20% compost was obtained best result. Therefore fertilizers complete each otherʹs effects. Keywords: Compost, Essential oil, Essential oil component, Lemon verbena, Vermicompost