حقيقت فلسفي «صراط» و اثبات «واحديت» آن از منظر صدرالمتالهين

هدايت الهي داراي مبدا (منه)، مقصد (اليه)، وسيله (به) و طريق (صراط) است. پرداختن به موضوع هدايت در آيه شريفه «اِهدِنا الصِراطَ المُستَقِيم»، بدون تبيين حقيقت «الصراط» كه مفعول دوم «اِهدِنا» و متعلق هدايت است، در واقع پرداختن به بحثي بدون موضوع است كه مي تواند به نتايجي ابهام آفرين، مانند تعدد صراط بينجامد. هدف اوليه اين تحقيق، تبيين فلسفي حقيقت صراط از منظر ملاصدرا است. ايشان صراط مستقيم را در دنيا، مفهوماً سير الي الله ـ كه حركت و سير ارادي و ديني در قالب شرع و صيرورت وجودي انسان در بُعد علمي و عملي با تبعيت از مصاديق صراط است ـ و مصداقاً «قرآن»، «دين» و «پيامبر و ائمه معصومين^» مي داند كه در آخرت، نمود صراط دنيايي است و به صورت محسوس، روي جهنم كشيده شده است. هدف ثانوي اين تحقيق، اثبات واحديت صراط به تبع منطقي در ضمن تبيين آن با سه دليل: (1) وحدت سياق حكمت خداوند (حكمه الكون) در تكوين و تشريع، (2) تلازم بين واحديت رب و واحديت صراط و (3) سنخيت صراط با علم و حق است. در نتيجه وي وحدت را لازمه منطقي و فلسفي حقيقت صراط دانسته، تعدد صراط را از منظر عقل مردود مي شمرد