ارزيابي انحراف نرخ ارز واقعي مبتني بر رويكرد رفتاري

Assessing the Misalignments of the Real Exchange Rate using the BEER Approach

مسیر تعادلی نرخ ارز واقعی متناظر با اشتغال كامل عوامل تولید و تعادل تراز پرداخت‌هاست. ضمن این‌كه نرخ ارز واقعی معمولاً به عنوان شاخص كلیدی رقابت‌پذیری خارجی مطرح می‌شود. بنابراین انحراف نرخ ارز واقعی از مسیر تعادلی آن بسیار پرهزینه است و هر یك از سیاست‌های اضافه ارزش‌گذاری یا كم ارزش‌گذاری تبعات منفی برای اقتصاد به دنبال دارد. در این مقاله، رابطه تعادلی نرخ ارز واقعی بر حسب دلار امریكا با استفاده از رویكرد رفتاری نرخ ارز تعادلی (BEER) طی سال‌های 91-1338 بر حسب بنیان‌های اصلی آن شامل: خالص دارائی‌های خارجی، بازبودن تجاری، رابطه مبادله و بهره‌وری با استفاده از تكنیك هم‌انباشتگی جوهانسن بررسی شده است. نتایج برآورد متناظر با الگوی نظری و همسو با مطالعات پیشین است. ضریب تصحیح خطا به میزان 51/0 و معنی‌دار است. مقایسه روند نرخ ارز تعادلی حاصل از برآورد (BEER) و نرخ ارز مؤثر واقعی نشان می‌دهد كه از ابتدای دوره تا سال 1370، همواره نرخ ارز واقعی كمتر از نرخ ارز تعادلی بوده كه بیان‌گر این واقعیت است كه طی این سال‌ها با پدیده كم ارزش‌گذاری نرخ ارز مواجه بوده‌ایم. پس از سال 1370، از شكاف بین دو نرخ كاسته شده و نرخ ارز مؤثر به مقدار تعادلی‌اش نزدیك شده است. در برخی سال‌ها، نرخ ارز واقعی از نرخ ارز تعادلی پیشی گرفته كه نمود اضافه ارزش‌گذاری نرخ ارز است. 

The real exchange rate equilibrium path reflects at each moment the value of the real exchange rate which is compatible with full employment of productive factors and equilibrium in balance of payments. The real exchange rate is viewed as a key indicator of external competitiveness. So, its misalignments may be rather costly. Both overvalued and undervalued currencies have their negative implications. In this article, the real exchange rate equilibrium relationships in US dollar are investigated according to Johansen Cointegration technique using the Behaviorally Equilibrium Exchange Rate (BEER) during 1338-1391 with its fundamentals including net foreign assets, openness, terms of trade and productivity.  The results correspond to the theory and are in agreement with previous studies such as Clark and Macdonald (1998). The error correction term is -0.51 and significant. Since 1991, the real effective exchange rate has been less than the equilibrium real exchange rate, which shows depreciation. Specifically, the gap has been increasing drastically since the 1980s. Naturally, this has led to export reduction and import expansion. However, the positive point is that since 1991, this two rates have drawn much close together; in some years, the real rate has been even upper than the equilibrium.