وضعيت فرهنگي ارامنة بوشهر در دوره قاجار(بر اساس اسناد اين دوره)

Cultural Status of Bushehr Armenians in Qajarid Era Based on Archival Documents

هدف: این پژوهش بر آن است كه به بررسی وضعیت فرهنگی ارامنه بوشهر و تأثیر فعالیت آنها در رشد فرهنگی این شهر در دورة قاجار بپردازد. روش/رویكرد پژوهش: این پژوهش با روش توصیفی و تحلیلی و برپایة منابع كتابخانه ­ای و اسناد این دوره انجام شده است. در پایان نیز پس از ارزیابی داده­ های تاریخی و تجزیه و تحلیل آنها به استنتاج پرداخته شده است. یافته­ها و نتایج پژوهش:ارامنه بوشهر در دورۀ قاجار در محلات مخصوص به خود در بوشهر سكونت و بیشتر به تجارت و بازرگانی اشتغال داشتند. ارامنه این شهر از لحاظ اعتقادی جزء مسیحیان ارتدوكس و در ارتباط مستمر با ارامنه اصفهان بودند. آنها در این دوره با حفظ آئین و زبان مادری خود به زبان­ های مختلف مورد نیاز خود تسلط داشتند. درمورد نحوه پوشش ارامنه، در این دوره به­طور عمده تمایزی میان آنها و اهالی بوشهر وجود نداشت. همچنین، با حفظ هویت مذهبی و فرهنگی خود، نقش فعالی در رشد و توسعه فرهنگی بوشهر داشتند. علاوه بر تأسیس مدرسه و نوانخانۀ ویژۀ ارامنه، در توسعۀ مدرسة سعادت مظفری و ارائه الگویی جهت تأمین بودجه آن مشاركت فعال داشتند. اقدامات ارامنه بوشهر تنها به این بندر محدود نبود و در تأسیس نهادهای آموزشی و امور مطبوعاتی در دیگر بنادر خلیج فارس نیز نقش قابل توجهی دربالا بردن سطح آگاهی و رونق این بنادر ایفا كردند.   

Purpose: To study Bushehr Armenians’ cultural status and their role in cultural development of the city in the Qajarid era. Methodology: Study and analysis of library resources and documents of that era. Finding: In the Qajarid era, Bushehr Armenians were residing in special districts and were engaged in trade or business. Most of them were fluent in different languages, while retaining their mother tongue. Also, there were no significant distinctions regarding their costumes compared to other residents. Armenians also played an active role in Bushehr cultural development. Their activities were not limited to Bushehr, but they also had a significant role in improving knowledge in other harbors of the Persian Gulf by taking part in establishing educational and publishing centers.