بررسي رفتارهاي اطلاع‌يابي محققان مراجعه‌كننده به آرشيو ملي ايران

Information Seeking Behavior of Researchers Visiting National Archives of Iran

هدف: این پژوهش با هدف بررسی رفتار اطلاع‌ یابی محققان مراجعه‌كننده به آرشیو ملی ایران، شناسایی اهداف و انگیزه‌ها و رابطه آن با رشته تحصیلی محققان(با فرض اینكه بین رفتارهای اطلاع‌یابی مراجعه‌كنندگان به آرشیو ملی برای مطالعه اسناد با رشتة تحصیلیِ تاریخ و مدرك تحصیلیِ دكتری رابطه معنا‌دار وجود دارد) انجام شده است.  بنابراین، بررسی و مقایسه رفتار اطلاع‌یابی مراجعانی كه در سال 1392 برای نخستین بار به معاونت اسناد ملی سازمان اسناد و كتابخانه ملی ایران مراجعه كرده‌اند، هدف اصلی این پژوهش است. علاوه بر آن، در این پژوهش اهداف جزئی دیگری پیگیری می‌شوند كه عبارت­اند از: شناسایی موضوعات مورد درخواست مراجعان، رابطه رشته و مدرك تحصیلی مراجعه­ كنندگان، و رابطه جنسیت و استفاده از اسناد. روش/ رویكرد پژوهش: این پژوهش به روش پیمایشی انجام شده است. اطلاعات مورد نیاز از بین 419 كاربرگه مربوط به جامعه هدف استخراج شده كه از آن میان پاسخ 29 نفر كامل نبود. یافته‌های پژوهش: پس از گردآوری داده‌ها و تلخیص و تنظیم آنها مشاهده شد كه بیشترین فراوانی محققان( 42/59 درصد) دانشجویان مقطع كارشناسی­ارشد یا دارندگان مدرك كارشناسی ارشد هستند. بیشترین فراوانی(11/29 درصد) از بین جامعة هدف با مدرك كارشناسی­ارشد، دانش‌آموختة رشتة تاریخ هستند و 23/37 درصد از كل محققان، برای انجام پروژه‌های پایان‌نامه به تحقیق در اسناد پرداخته‌اند. نتیجه­گیری: فرضیه پژوهش فقط در مورد رابطه بین رشته تحصیلی و استفاده از اسناد تأیید شد. نتایج نشان می‌دهد در زمینه تولید اطلاعات علمی(23/37 درصد) محققان اسناد را به­منظور استفاده در پایان‌ نامه مورد بررسی قرار داده‌اند. در ردیف دوم( 56/35 درصد) اسناد به ­منظور تولید مقاله مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی رشته تحصیلی این افراد(بدون در نظر گرفتن مقاطع تحصیلی) نشان­ دهنده آن است كه دانشجویان و دانش‌آموختگان رشته تاریخ، سهم بسیار قابل توجه و معنا‌داری در استفاده از اسناد را به خود اختصاص داده‌اند: 33/40 درصد از كل جامعه آماری، دانش‌آموخته رشته تاریخ هستند.

Purpose: To study the purpose, motivation and questions raised by users visiting National Archives of Iran during 2013 and compare it with demographic information (age, sex, education). Methodology: It is a survey, and data is gathered from 419 forms which users are meant to fill before using the Archives. Twenty-nine incomplete forms were omitted. Findings: Sixty percent (60%) of users were MS students or had MS degree, more than 29% of which has studied history. Thirty-seven percent (37%) of users visited the Archives to write their thesis and 36% to author an article. Forty percent (40%) of users were history graduates. Conclusion: There is a correlation between the users’ field of study and usage. History students and graduates were the highest users of the collection.