پاسخ بيوماركرهاي آنتي‌اكسيداني و استرس اكسيداتيو سرم به مكمل‌دهي كوتاه مدت كافئين (1,3,7-trimethylxanthine) و يك جلسه فعاليت هوازي در مردان فعال

Serum Antioxidative and Oxidative Stress Biomarkers Response to Short-term Caffeine (1,3,7-trimethylxanthine) Supplementation and One Session of Aerobic Exercise in Active Males

سابقه و هدف: كافئین از دیرباز به‌دلیل اثرات محرك خود در بین اقشار مختلف جامعه از مقبولیت گسترده‌ای برخوردار بوده است. پژوهش حاضر به‌منظور تعیین اثر مكمل‌دهی كوتاه‌مدت كافئین بر پاسخ برخی از ماركر‌های آنتی‌اكسایشی (GPx  و SOD) و شاخص پراكسیداسیون لیپیدی (MDA) در سرم مردان فعال پس از یك جلسه فعالیت هوازی انجام شد. مواد و روش‌ها: 18 مرد فعال (با میانگین سنی 3±25 سال، درصد چربی2±13 و اكسیژن مصرفی بیشینه 4±52 میلی‌لیتر/كیلوگرم/دقیقه) در قالب طرح‌ ‌تجربی و دو سویه‌كور به‌طور تصادفی در دو گروه همگن مكمل و شبه‌دارو (5 میلی‌گرم به ازای هر كیلوگرم از وزن بدن در روز) قرار گرفتند. پس از مكمل‌دهی 14 روزه، آزمودنی‌ها در یك پروتكل فعالیت هوازی (دویدن روی نوارگردان در شیب منفی 15% به‌مدت 30 دقیقه با 65% اكسیژن مصرفی بیشینه) شركت نمودند. تغییرات شاخص‌های مورد مطالعه طی سه مرحله (حالت پایه، پس از دوره‌ی مكمل‌دهی و بلافاصله پس از فعالیت ورزشی) اندازه‌گیری شد. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های تحلیل واریانس مكرر، پس تعقیبی بونفرونی و تی مستقل در سطح معنی‌داری 05/0 بررسی گردید. یافته‌ها‌: نتایج حاكی است كه مصرف 14 روزه‌ی كافئین در حالت پایه موجب افزایش معنی‌دار در ظرفیت آنزیم‌های آنتی‌اكسایشی ( GPx و SOD) می‌گردد (05/0P≤). از طرفی، 30 دقیقه فعالیت هوازی به‌ترتیب باعث كاهش معنی‌دار توان آنتی‌اكسایشی و افزایش معنی‌دار شاخص استرس اكسیداتیو (MDA) می‌شود (05/0P≤). در حالی‌كه، سطوح افزایش یافته‌ی ماركر‌های استرس اكسایشی گروه شبه‌دارو به‌طور معنی‌داری بیشتر از گروه كافئین بود (05/0P≤). نتیجه گیری: براساس یافته‌های حاضر می‌توان چنین نتیجه گرفت كه احتمالاً مكمل‌دهی كافئین می‌تواند با افزایش ظرفیت آنتی‌اكسایشی پایه (GPX و SOD)، از تغییرات نامطلوب شاخص‌ آسیب استرس اكسایشی (MDA)  ناشی از انجام یك جلسه فعالیت هوازی در مردان فعال بكاهد. واژگان كلیدی: كافئین، فعالیت هوازی، استرس اكسیداتیو

Background and Objectives: Because of its stimulant effects, caffeine has long enjoyed wide acceptance among the various strata of the society. This study aims to determine the effect of short-term caffeine supplementation on some of antioxidant (GPx and SOD) and lipid peroxidation (MDA) indices responses in serum active men after one-session aerobic exercise. Materials and Methods: Twenty active males (mean age 25±3 years, body fat 13±2% and VO2max 52±4 ml/kg-1/min) into a experimental, randomized and double-blind design were divided in two homogeneous supplement and placebo groups (5 mg.kg-1.day Caffeine or Dextrose). After 14 days of supplementation, all subjects were participated in the aerobic exercise protocol (running on the treadmill at the -15% incline for 30 min with 65% VO2max). Blood samples were taken at three phases (baseline, after supplementation period and immediately after the exercise). Data were analyzed by repeated measure ANOVA, Bonferroni and independent t-test at α≤0.05. Results: The results showed that the 14-days caffeine intake had significant effect on the basal antioxidative enzymes (GPx and SOD)  capacity (P≤0.05). Moreover, 30 min aerobic exercise significantly reduced antioxidative power (P≤0.05) and significantly increased in the oxidative stress markers (MDA) (P≤0.05). However, increased levels of oxidative stress markers in the placebo group were significantly more than in the caffeine group (P≤0.05). Conclusion: Our results suggest that the increased basal antioxidative capacity (GPx and SOD) following caffeine supplementation can decrease the undesirable alterations of exercise-induced oxidative damage (MDA) in active males. Keywords: Caffeine, Aerobic exercise, Oxidative stress