نقد جامعه‌شناختي رمان «اوراق عصام عبدالعاطي» در مجموعه «نيران صديقة» از علاء أسواني

A Sociological Criticism of the novel “Orag” by Esam Abdolati in "Neiran Sasdighe" Collection by AlaAsvani

جامعه‌شناسی ادبیات از سویی با علم جامعه‌شناسی و از سوی دیگر با ادبیات در ارتباط است. تمركز اصلی این شیوه بر ساختار و محتوای اثر ادبی و ارتباط آن با جامعه است، كه تأثیرات متقابل ادبیات و جامعه و چگونگی انعكاس مسائل اجتماعی از طریق دیدگاه فكری، اعتقادی و اجتماعی نویسنده را در اثر ادبی مورد بررسی قرار می‌دهد. این گفتار رمان «اوراق عصام عبدالعاطی» برگرفته از مجموعه‌ی داستان «نیران صدیقة» نوشته‌ی علاء أسوانی نویسنده‌ی مشهور مصری را مورد نقد و بررسی جامعه‌شناختی قرار می‌دهد. پس از بررسی این اثر آشكار شد كه تمركز اصلی نویسنده بر جایگاه اجتماعی هنرمند و روشنفكر در جامعه‌ی مصر است. مضمون این رمان بی‌توجهی به استعدادهای درخشان در عرصه‌ی هنر و علم در جامعه‌ی مصر است. نویسنده با خلق شخصیت‌های مستعد و توانا در زمینه‌های هنری و علمی تلاش می‌كند مشكلات این قشر را به تصویر بكشد و تصویری واقعی از روند زندگی اجتماعی در زمان نگارش رمان ارائه می‌دهد، و به انتقاد از اوضاع فرهنگی، اجتماعی و سیاسی مصر می‌پردازد. آثار أسوانی در كنار آثار نجیب محفوظ و دیگر نویسندگان در وقوع انقلاب مصر مؤثر بوده است.

Sociology of literature, on the one hand, is related to sociology and ,on the other hand, to literature.This approach mainly focuses on the structure and the content of the literary work and its relation to the society. It also scrutinizes the interaction between literature and the society as well as how the writer reflects social issues from intellectual, religious and social perspectives inthe literary work. The current paper analyzes the novel “Oragh”, by EsamAbdolati  adopted from the book “NeiranSadigh” by AlaAsvani, the famous Egyptian writer, from a sociological point of view. The study reveals thatAlaAsvanihas mainly focused on the status of the artists and intellectuals in the Egyptian society. The content of the novel centers around the disregard toward thegifted individuals in scientific and artistic areas in the Egyptian society. By creating talented and capable characters in artistic and scientific domains, the writer tries to depict the problems pertinent to the gifted individuals. Moreover, the writer tries to offer a realistic picture of people`s social life in his era.  The novel also offers a criticism of the Egyptian cultural, social and political status. The works of AlaAsvani, as well as those of NajibMahfuz and other writers have been influential in the occurrence of the Egyptian Revolution.