هايك و بازسازي برهان وجودي گودل

A New Recast of Gödelʹʹs Ontological Argument in Hájek’s Language

از زماني كه گودل تلاش كرد صورت‌بندي‌اي منطقي از برهان وجودي ارايه دهد، بحث‌هاي قابل توجهي درباره اعتبار برهان وي صورت گرفته است. براي مثال، سوبل تلاش مي‌كند كاستي‌هاي برهان گودل را نشان دهد. پتر هايك، منطق‌دان و رياضي‌دان اهل جمهوري چك، تلاش مي‌كند برهان وجودي گودل را به نحوي بازسازي كند كه از انتقادات سوبل در امان باشد. به باور او، اگر برهان در سيستم موجهه S5 با اندكي تفاوت بازسازي شود، مي‌تواند از انتقادات سوبل در امان بماند. در عين حال، هايك معتقد است اثبات اعتبار برهان وجودي ارتباطي به اثبات وجود خداوند ندارد. در اين نوشته، ابتدا شرحي از بازسازي هايك از برهان وجودي ارايه و اين نكته نشان داده مي‌شود كه چگونه اين نسخه هايك از برهان مسيله شكست وجهي برهان را ـ كه نسخه گودل با آن مواجه است ـ حل مي‌كند. آنگاه تلاش مي‌شود ادعاي اخير هايك درباره بي‌ارتباطي الهياتي برهان در قالب دعاوي فيلسوفاني نظير ويليام رو و باس ون فراسن فهميده و ارزيابي شود. در اينجا نشان خواهيم داد كه در فرض خاصي مي‌توان نشان داد كه چنين برهاني مي‌تواند به اثبات وجود خدا مرتبط باشد.

Since 1970, when G?del tried to provide a new articulation of the so called ontological argument, many considerable discussions has been emerged due to assessment of his argumentʹs validity and soundness. For example, Sobel tries to show some defects of G?delʹs argument. Petr H?jek, the eminent logician and mathematician, tries to save this argument from Sobelʹs critiques by some small amendments. According to him, if we articulate this argument in S5 system of modal logic with a few changes, we can have a safe argument. Besides, H?jek believes that this argument is of little interest from theological perspective. In this article, after a survey of H?jek’s work, we shall try to put this later claim under scrutiny and show the theological relevance of the argument. Finally, we show that despite the fact that H?jek and many other logicians consider G?delʹs argument just as a "formal model" of an ancient argument, this argument seems a bona fide and justified argument for God’s existence.