مطالعۀ محتواي ساپونين در بخش هاي هوايي و ريشۀ سه گونه از جنس .Silene L (تيرۀ ميخكيان)

The study of saponin content in the aerial parts and roots of three Silene L. species (Caryophyllaceae)

ساپونين ها متابوليت هاي ثانويه اي هستند كه در بسياري از گياهان و برخي جانوران يافت مي شوند. اين تركيبات گليكوزيدهايي با وزن مولكولي زياد هستند و يك گروه قندي متصل به آگليكون تري ترپني يا استروئيدي دارند. بسياري از ساپونين ها خاصيت پاك كنندگي دارند و در آب كف پايدار ايجاد مي كنند. جنس  Silene L با بيش از 700 گونه يكي از بزرگترين جنس هاي تيرۀ ميخكيان است كه اغلب در نيمكرۀ شمالي گسترش دارند. تركيبات ساپونيني از متابوليت هاي ثانويۀ فراوان موجود در گياهان اين جنس هستند. در پژوهش حاضر، محتواي ساپونين كل ريشه و بخش هوايي به صورت كمي و كيفي در سه گونۀ S. ginodioica Ghaz. subsp. Penducularis (Fenzl ex Boiss.) Melzh., S. spergulifolia (Willd.) M. Bieb. , S. swertiifolia Boiss به روش هاي اسپكتروفتومتري و كروماتوگرافي لايۀ نازك تحت مطالعه قرار گرفت. در اين بررسي 5 فركشن مختلف از هر بخش گياه به دست آمد كه فركشن 1 در هردو بخش و در هر سه گونه حاوي بالاترين مقدار ساپونين بود. از سوي ديگر، مقدار ساپونين استخراج شده از ريشه ها زياد بود. همچنين كروماتوگرافي عصاره ها بر روي صفحات TLC لكه هاي ساپونيني با مقادير Rf مختلف را آشكار ساخت.

Saponins are secondary metabolites that are found in many plants and some animals. These compounds are high molecular weight glycosides, consisting of a sugar moiety linked to a triterpene or steroid aglycone. Many saponins have detergency properties and give stable foam in water. The genus Silene L. with more than 700 species is one of the largest genera of the family Caryophyllaceae mainly distributed in northern hemisphere. Saponins are one of the important secondary metabolites in the members of the genus. Quantitative and qualitative study of the saponins in the aerial parts and roots of three Silene species, namely S. ginodioica Ghaz. subsp. Penducularis (Fenzl ex Boiss.) Melzh., S. spergulifolia (Willd.) M. Bieb. and S. swertiifolia Boiss. were carried out by spectrophotometry and TLC methods. In this study, 5 fractions were obtained from each plant part and in both parts of the three species, fraction 1 contains the highest amounts of saponins. On the other hands, root extracts have high amounts of saponins. In addition, thin layer chromatography (TLC) of the extracts revealed some saponins spots with different Rf.