ماهيت ديني علوم طبيعي در انديشۀ فارابي و ابن‌‌سينا

Religious nature of the natural sciences in Farabi and Avicenna’s view

چكیده به‌ علت نسبت وثیق میان علم و فلسفه از یك سو و نسبت وثیق میان فلسفه و مابعدالطبیعۀ فارابی و ابن‌‌سینا با الهیات و دین از سوی دیگر، علوم تجربی و طبیعی در اندیشۀ این دو فیلسوف ایرانی و مسلمان در ابعاد و مسائل متعددی با الهیات فلسفی كه در مابعدالطبیعۀ مد نظر این دو ذیل حكمت نظری شاخۀ الهیات طرح شده است گره خورده و از مبانی این زیرشاخه تغذیه كرده است. در این نوشتار تلاش می‌شود، در چند موقف اساسی، پیوندهای علوم طبیعی و تجربی با مابعدالطبیعه و به‌ویژه الهیات فلسفی بیان شود و در نهایت نشان داده شود كه گفتمان علوم طبیعی و تجربی نزد این دو دانشمند و فیلسوف متمایز از گفتمان علوم تجربی در دنیای جدید است

Abstract: Because of the relation between science and philosophy on the one hand and the relation between Farabi and Avicenna’s philosophy and metaphysics with theology and religion on the other hand, natural sciences has many dimensions and numerous issues in connecting with philosophical theology and theoretical philosophy of them. In this paper I want to show the relation between natural sciences and philosophical theology in Farabi and Avicenna’s metaphysics. After that, I want to say the natural sciences for Farabi and Avicenna is differing from the discourse of science in the contemporary world.