بررسي و نقد في البلاغة العربية والأسلوبيات اللسانية؛ آفاق جديدة

Critical review of the book: Fee Al Balaghah Al Arabiah

چكیده پژوهش‌های بلاغی در زبان عربی، كه به بركت نزول قرآن كریم پس از مباحث صرفی و نحوی در جهان اسلام گسترش یافت، دیرینه‌ای بس افتخارآمیز دارد. پژوهشندگان مسلمان فراوانی در فنون گوناگون بلاغت آثار سترگی را به جامعة بشری ارزانی داشتند. اما كاستی‌های قابل ‌توجهی در بلاغت سنتی، از‌جمله رویكرد «جمله‌محور»، زمینه را برای اندیشمندان غربی فراهم كرد تا با رویكرد «متن‌محور» برای درك زیبایی‌های تمامیت متن، به‌ جای جمله‌های منفرد، در رفع كاستی‌های آن، به توفیق تأسیس دانش سبك‌شناسی نو نایل شوند. اما آیا در كار بلاغی‌های سنتی رهیافت‌هایی هست كه به دستاوردهای سبك‌شناسی نو گره خورد و در پرتو آن‌ها بازخوانی شود؟ یا مقولة «گسست علمی» (القطیعة المعرفیة) هیچ وفاقی را میان این دو مشرب برنمی‌تابد؟ فی البلاغة العربیة والأسلوبیات اللسانیة؛ آفاق جدیدة اثر ارزش‌مندی از سعد عبد العزیز مصلوح است كه در آن به اثبات امكان بازخوانی متون بلاغت سنتی در پرتو سبك‌شناسی زبان‌شناختی پرداخته است. بررسی انتقادی كتاب مزبور با روش تحلیلی ـ توصیفی و میزان توفیق آن به ‌منزلة كتاب درسی در دروس علوم بلاغی و سبك‌شناسی مقاطع تحصیلات تكمیلی گروه‌های عربی كشور دست‌مایة نگارش این مقاله است.

Abstract: Rhetorical Studies in Arabic literature have been developed by Holly Quran, aftermorphological and syntactic Studies in the Muslim world. Many Muslim scholars believe that the value of this rhetorical query is not less than syntactic studies for understanding the Qurʹanic points. By this point of view they offered many studies in this field. But some big shortcomings like their focos on sintacs of the sentence mad western scholars to begin some niew ways in rhetorics studies by focosing on the field of text instead of sentence, which had switched to stablishing stylistics studies. The big question now is searchig for any relationship between clacical rhethorics and modern stylistics. In this study we have a look on the book of Professor Saad Maslooh to know if he had succed in this relationship.