ارزيابي شهرستان‌هاي استان آذربايجان غربي در زمينه بهره‌مندي از شاخص‌هاي توسعه خدمات بهداشتي و درماني

ASSESSMENT OF WEST AZERBAIJAN CITIES IN TERMS OF ACCESSING TO HEALTHCARE DEVELOPMENT INDICES

پيش زمينه و هدف: عدالت در توزيع امكانات و خدمات سلامت باهدف ارتقاء دسترسي و بهره مندي از خدمات بهداشت و درمان براي آحاد جامعه، صورت مي گيرد. هدف از پژوهش حاضر، تحليلي بر بهره مندي از شاخص هاي توسعه خدمات بهداشتي و درماني در شهرستان هاي استان آذربايجان غربي بود. مواد و روش ها: پژوهش حاضر توصيفي تحليلي است و شهرستان هاي استان آذربايجان غربي جامعه آماري پژوهش را شامل مي شوند كه بر اساس 15 شاخص رتبه بندي شده اند. داده ها به روش كتابخانه اي و از طريق مركز آمار ايران جمع آوري شده است. شاخص هاي موردمطالعه با استفاده از مدل آنتروپي شانون وزن دهي شده و سپس با بهره گيري از سه روش امتياز استانداردشده، تاكسونومي عددي و تاپسيس ( TOPSIS )، به ارزيابي هر يك از شهرستان ها ازنظر ميزان برخورداري از امكانات و خدمات پرداخته شد. يافته ها: نتايج حاكي از آن است كه شاخص هاي توسعه خدمات بهداشتي و درماني در استان آذربايجان غربي به صورت متوازن توزيع نشده و اختلاف فاحشي بين شهرستان ها ازنظر توسعه خدمات سلامت مشاهده گرديد. با توجه به نتايج به دست آمده از فن آنتروپي شانون، شاخص نسبت تعداد مراكز بهداشتي درماني روستايي به ازاي هر هزار نفر جمعيت به عنوان مهم ترين و شاخص نسبت تعداد آزمايشگاه به ازاي هر هزار نفر جمعيت به عنوان كم اهميت ترين شاخص معرفي گرديد. بر اساس يافته هاي روش تركيبي كپ لند نيز شهرستان هاي اروميه و پيرانشهر به ترتيب برخوردارترين و محروم ترين شهرستان هاي استان آذربايجان غربي ازنظر شاخص هاي موردبررسي تشخيص داده شدند. نتيجه گيري: با توجه به نتايج پژوهش، اختلاف زيادي بين شهرستان هاي استان آذربايجان غربي ازنظر بهره مندي از امكانات و خدمات سلامت وجود دارد؛ لذا به سياست گذاران پيشنهاد مي شود به منظور توزيع عادلانه امكانات و خدمات سلامت در برنامه ها، توجه ويژه اي در تخصيص منابع به مناطق محروم داشته باشند.

Assessment of West Azerbaijan Cities in terms of Accessing to Healthcare DEVELOPMENT Indices Mousavi SM [1] * , Anjomshoa M [2] *, Rajabi Vasokolaei Gh [3] , [4] , Ezati Asar M1, Varehzardi R [5] Received: 4 Feb, 2015 Accepted: 20 May, 2015 Abstract: Background Aims: Being fair in distribution of health care services is the main factor in accessing and enjoying the health services. The aim of this study was to examine the regional disparities in health care services in West Azerbaijan province. Materials Methods: This study was a descriptive analytical study which was carried out on different cities of West Azerbaijan province. Study sle included the towns of West Azerbaijan province, ranked based on 15 health indices. The indices were calculated using Shannon entropy. Finally, three methods (Standardized Score, Numerical Taxonomy, TOPSIS technique) were used to rank the cities of the West Azerbaijan in terms of accessing to health indices. Results: The findings showed distinct regional disparities in health care services across West Azerbaijan province. Shannon entropy introduced the number of rural active health center per 1000 people as the most important indicator and the number of laboratory per 1000 people as the less important indicator. According to Copeland method, Urmia and Piranshahr cities were ranked as first and the last in terms of accessing to health care services respectively. Conclusions: There are significant differences of healthcare service access in the cities of the West Azerbaijan province. Therefore, policy makers should consider resource allocation according to the access to health care indices. Keywords: Access, Development Indices, Health care services, West Azerbaijan Address: Health Services Management Research Center, Institute for Futures Studies in Health, Kerman University of Medical Sciences, Kerman, Iran Tel: (+98) 3432263781 Email: anjomshoa.m@tak.iums.ac.ir [1] Department of Health Management and Economics, School of Public Health, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran. [2] Health Services Management Research Center, Institute for Futures Studies in Health, Kerman University of Medical Sciences, Kerman, Iran (Corresponding author) [3] Research Center for Modeling in Health, Institute for Futures Studies in Health, Kerman University of Medical Sciences, Kerman, Iran. [4] Department of Health Care Management, School of Allied Medical Sciences, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran. [5] Department of Geology, School of Basic Sciences, Payame Noor University of AbharZanjan, Zanjan, Iran.