تأثير افزودن ورمي كمپوست و زئوليت بر تغييرشكل‌هاي مختلف پتاسيم در خاك‌هاي آهكي استان فارس

Effect of Vermicompost and Zeolite Applications on Potassium Transformation in Calcareous Soils of Fars Province

اگر چه افزودن مواد بهساز به خاك جهت تغيير وضعيت پتاسيم خاك نيست، اما تأثيرات جانبي اين مواد مي تواند در توزيع پتاسيم بين شكل هاي محلول، تبادلي و غيرتبادلي خاك مهم باشد. در پژوهش حاضر تأثير افزودن مقدار 2 درصد زئوليت، 2 درصد ورمي كمپوست و 1 درصد زئوليت+ 1 درصد ورمي كمپوست روي10 خاك آهكي استان فارس در 5 راسته ، مورد بررسي قرار گرفت. آزمايش ها به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار انجام شد. نمونه ها به مدت 90 روز در دماي 2 plusmn 22 درجه سلسيوس و 50 درصد رطوبت اشباع نگهداري شده و سپس شكل هاي مختلف پتاسيم در آنها اندازه گيري گرديد. افزودن زئوليت سبب افزايش 279 ميلي گرم بر كيلوگرم در پتاسيم تبادلي، كاهش 24 ميلي گرم بر كيلوگرم در پتاسيم غيرتبادلي و عدم تغيير معني دار پتاسيم محلول شد. كاربرد ورمي كمپوست اگر چه شكل محلول و تبادلي پتاسيم را افزايش داد اما اين تأثير بيشتر در جهت افزايش پتاسيم محلول بود (افزايش 139 ميلي گرم بر كيلوگرم). تركيب زئوليت+ورمي كمپوست سبب افزايش هر سه شكل پتاسيم گرديد. افزايش پتاسيم محلول در نتيجه كاربرد ورمي كمپوست مي تواند احتمال آبشويي پتاسيم را افزايش دهد؛ اما كاربرد زئوليت مي تواند با نگهداشتن پتاسيم در فاز تبادلي از آبشويي و تثبيت پتاسيم جلوگيري كند.

Although addition of amendment materials to soil is not for changing of soil K status, secondary effects of these materials can be important in K distribution among soluble, exchangeable and nonexchangeable forms. In this research, effect of addition of 2% zeolite, 2% vermicompost and 1% zeolite+ 1% vermicompost on 10 calcareous soils of Fars province belonging to five orders was investigated. The experiments were done as a randomized complete block with three replicates. Sles were incubated at 22plusmn 2 deg C and 50% of saturated moisture content for 90 days. Then different forms of K were determined in the sles. Zeolite application induced 279 mg kg1 increase in exchangeable K and 24 mg kg1 decrease in nonexchangeable K, but it had not a significant effect on soluble K. Although vermicompost application increased soluble and exchangeable K, its effect was more sensible for soluble K (139 mg kg1). Zeolite+vermicompost application increased all forms of K. Increase in soluble K with vermicompost application may increase risk of K leaching but zeolite application can preserve K in exchangeable phase and inhibit K leaching and fixation.