تأثير مصرف لجن فاضلاب بر بيماري‌زايي نماتد ريشه‌گرهي Meloidogyne javanica در گوجه‌فرنگي

Effect of Sewage Sludge on Root Knot Nematode Pathogenicity (Meloidogyne javanica) on Tomato

نماتدهاي انگل گياهي، خصوصاً نماتدهاي ريشه گرهي خسارت زيادي را به اغلب محصولات كشاورزي وارد مي سازند و تلاش هاي زيادي براي كنترل آنها صورت مي گيرد. در سال هاي اخير مصرف پسماند يا لجن فاضلاب هاي شهري و صنعتي به عنوان كود آلي در كشاورزي رواج يافته است. به منظور بررسي تأثير مصرف لجن فاضلاب بر جمعيت و خسارت نماتد ريشه گرهي روي گوجه فرنگي، درصدهاي مختلف وزني لجن (0، 4، 8، 15 و 25% لجن در خاك) به خاك بستر گياه در قالب طرح كاملاً تصادفي با شش تكرار اضافه شد. ارزيابي نتايج 90 روز پس از تلقيح با نماتد و با استفاده از شاخص هاي رشدي گياه، ميزان عناصر غذايي در گياه، پارامترهاي رشد و نموي نماتد و تغييرات سلولي و بافتي ايجاد شده، انجام شد. تجزيه واريانس نتايج حاصل، نشان دهنده تأثير معني دار لجن فضلاب بر شاخص هاي رشدي گياهان مورد آزمايش بود. به نحوي كه با بالا رفتن درصد لجن مورد استفاده، رشد طولي، وزن تر و وزن خشك ساقه و ريشه گياه افزايش يافت. استفاده از لجن فاضلاب همچنين سبب افزايش ميزان نيتروژن، فسفر، كلسيم و منيزيم در اندام هوايي گياهان تلقيح شده با نماتد ريشه گرهي گرديد، درحالي كه تغييرات ميزان پتاسيم بسيار اندك بود. استفاده از لجن بر پارامترهاي رشد و نموي نماتد نيز تأثير قابل توجهي داشت، به طوري كه با افزايش ميزان لجن مورد استفاده، از تعداد گال، توده تخم و تخم هاي يك توده تخم ايجاد شده توسط نماتد كاسته شد.

Plant parasitic nematodes, especially root knot nematodes, cause damage to most of agricultural products, and many efforts have been done to control them. In recent years, application of industrial waste and wastewater sludge as organic fertilizers in agriculture has been increased. To investigate the effects of sewage sludge on root knot nematode pathogenicity in tomato, different weights of sewage sludge (0, 4, 8, 15 and 25% of sludge in the soil) in soil were added as a completely randomized design with six replications. Analysis variance and mean comparison of growth indices of plants showed significant effects of treatments. For exle, means of stem length of plants increased in soil with more amount of sewage sludge. This relationship was also observed in other indices and nutrients elements. So using sewage increased nitrogen, phosphorous, calcium and magnesium in tomato shoots inoculated with nematodes while the change of potassium was very small. Application of sewage sludge decreased the number of galls, eggmasses and eggs in eggmass of root knot nematode.