ارزيابي برخي شاخص‌هاي كيفيت شيميايي و بيولوژيكي خاك اراضي فضاي سبز مجتمع فولاد مباركه آبياري شده با آب چاه و پساب صنعتي

Assessing Some Chemical and Biological Quality Attributes of Soils Irrigated with Groundwater and Treated Industrial Wastewater in Greenspace of Mobarake Steel Complex

با توجه به كمبود آب و جهت جلوگيري از آلودگي‌هاي زيست محيطي، مجتمع فولاد مباركه از پساب حاصل از تصفيه فاضلاب صنعتي به‌منظور آبياري فضاي سبز استفاده مي‌نمايد. اين مطالعه براي آگاهي از تأثير پساب صنعتي بر كيفيت خاك اراضي فضاي سبز اين مجتمع انجام گرفت. تيمارها شامل اراضي آبياري شده به‌مدت 2، 6 و 18 سال با پساب صنعتي، اراضي آبياري شده با آب چاه و خاك بدون آبياري بودند. سيستم آبياري در تمام اراضي تحت آبياري قطره‌اي بود. نمونه‌هاي خاك از سه عمق مختلف ناحيه پياز رطوبتي حاصل از قطره چكان‌ها تهيه و به آزمايشگاه منتقل شد. سپس ويژگي‌هاي شيميايي خاك‌ها شامل pH، هدايت الكتريكي، درصد ماده آلي، ظرفيت تبادل كاتيوني، نيتروژن كل، فسفر قابل جذب، پتاسيم قابل جذب و ويژگي‌هاي بيولوژيكي خاك‌ها شامل تنفس پايه ميكروبي و شدت آمونيفيكاسيون آرجنين در آنها اندازه‌گيري شدند. نتايج نشان داد pH خاك در اراضي آبياري شده با پساب نسبت به تيمار شاهد كمتر است. درصد ماده آلي و ظرفيت تبادل كاتيوني خاك‌هاي تحت آبياري به‌دليل تشكيل جنگل مصنوعي افزايش معني‌داري نشان داد. شوري خاك نيز در تيمارهاي آبياري شده با پساب با افزايش زمان آبياري نسبت به تيمار بدون آبياري داراي روند افزايشي بود. تنفس پايه ميكروبي و آمونيفيكاسيون آرجنين به‌دليل استقرار پوشش گياهي افزايش معني‌داري را در مقايسه با تيمار شاهد نشان داد. به‌طوركلي مديريت آبياري و جنگل‌كاري در اراضي فضاي سبز مجتمع فولاد مباركه موجب بهبود كيفيت خاك اين اراضي شده ولي در مورد برخي از ويژگي‌هاي خاك از جمله شوري پايش و بهبود شرايط خاك ضروري است.

Mobarakeh Steel Complex has been using treated industrial wastewater for irrigation of green space to combat water shortage and prevent environmental pollution. This study was performed to assess the impact of short, middle, and longterm wastewater irrigation on soil quality attributes in green space of this complex. Soils were sled from the wet bulb produced by undertree trickles in three depths of forested lands irrigated with treated wastewater (for 2, 6 and 18 years) or groundwater. Several chemical, physical and biological characteristics of the soil sles were determined in the laboratory and compared to those of the native unirrigated soils as the controls. The results showed that pH was significantly reduced in the wastewaterirrigated soils as compared to the control. Organic matter content and cation exchange capacity significantly increased in the irrigated soils due to the incorporation of tree leaves into soil. Soil salinity also increased as the irrigation period increased because of the relatively high salinity of water and wastewater used for irrigation. Microbial basal respiration and arginine ammonification were greater in the irrigated soils in comparison to the control. In general, forestation and irrigation management have improved most of the soil quality indexes in the Mobarakeh Steel Complex green space, but some soil characteristics, such as salinity, need to be monitored and improved in future.