تحليل عوامل اجتماعي- فرهنگي موثر بر گرايش روستاييان به كشاورزي پايدار (مطالعه موردي: روستاهاي شهرستان بابلسر)

هدف: بخش كشاورزي سهم بالايي در اقتصاد كشورهاي در حال توسعه دارد؛ ولي با توجه به گستردگي فعاليت هاي آن، نه تنها ابعاد اقتصادي و زيست محيطي آن مورد توجه سياست گذاري هاي جهاني قرار مي گيرد؛ بلكه ابعاد اجتماعي و فرهنگي آن نيز به اندازه ديگر ابعاد حايز اهميت است. توجه هم زمان به سه بعد مذكور را معمولاً در قالب كشاورزي پايدار مطرح مي-كنند، در حالي كه غالب تحقيقات پيشين به دو بعد اول توجه كردند، مقاله حاضر بر بعد سوم؛ يعني ابعاد اجتماعي تاكيد كرده است. دو هدف اصلي اين مقاله عبارت اند از: الف) شناخت ميزان گرايش روستاييان نسبت به كشاورزي پايدار و ب) شناسايي عوامل اجتماعي و فرهنگي موثر بر اين گرايش. روش: ابزار گردآوري اطلاعات تحقيق، پرسش نامه محقق ساخته بود و ميزان پايايي سوالات بيش از 65 درصد برآورد شده است. جامعه آماري اين تحقيق را روستاييان شهرستان بابلسر (مازندران)تشكيل مي دهند. تعداد 140 نفر از كشاورزان به عنوان نمونه آماري برگزيده شدند. يافته ها: يافته هاي تحقيق نشان داد روستائيان نسبت به كشاورزي پايدار گرايش كمي داشتند. بررسي وضعيت نگرش زيست محيطي و پايبندي روستاييان به ارزش هاي زيست محيطي نيز مطلوب بود. سطح اعتماد اجتماعي روستاييان و نيز ميزان بهره گيري از منابع اطلاعاتي متوسط رو به پايين بود. در بين عوامل مورد بررسي، نگرش زيست محيطي، ارزش هاي زيست محيطي و سن بر گرايش به كشاورزي پايدار، بيشترين تاثير را داشتند. راهبردها: بر اساس نتايج اين تحقيق، به منظور بهبود نگرش هاي طبيعت محور بر تقويت هنجارهاي اخلاقي و هنجارهاي ذهني اجتماعي كشاورزان تاكيد شد. علاوه براين، حمايت اقتصادي نهادهاي مرتبط در امر كشاورزي از روستاييان، استفاده از نظرات و ديدگاه هاي روستاييان در امر نوسازي مراحل كاشت، داشت و برداشت، تقويت مديريت دانش افزايي افراد بومي و محلي نسبت به مخاطرات زيست محيطي و آلودگي هاي زيست محيطي و تغيير باورهاي مخالف فرآيند توسعه پايدار در روستا نيز حايز اهميت است. اصالت و روش: دراين تحقيق سعي شده است برخي از عوامل اجتماعي و فرهنگي تاثيرگذار بر گرايش روستاييان به پايداري نظام هاي زراعي ارزيابي شوند، در حالي كه در تحقيقات پيشين، بيشتر تاكيد بر عوامل اقتصادي و معدودي از شاخص هاي اجتماعي؛ مانند تحصيلات بوده است.