خاستگاه هاي هنر نمايش در هند باستان و نگاهي به نمونه هاي ايراني آن

The Origins of Drama in Ancient India and a Glance at its Iranian Counterparts

هنر نمايش در هند پيشينه‌اي كهن دارد. ادبيات نمايشي سنسكريت در بستر سنتي منظم شكل گرفته و تا سده‌هاي متمادي تداوم يافته است. خاستگاه‌هاي اصلي اين هنر در شبه قاره عبارتند ‌از سرودهايي گفتگووار در وداها، مناسك ودايي و سنت حماسه‌خواني‌، و هنرهاي مرتبطي چون رقص و موسيقي نيز در پيدايش و گسترش آن موثر بـوده‌اند. ممكن است نمـايـش‌هاي يوناني نيز بر ادبيات نمايشي سنسكريت اثري گذاشته باشد. در بررسي مختصر خاستگاه‌هاي نمايش در فرهنگ باستاني هند آشكار مي‌شود كه اغلب اين خاستگاه‌ها در ايـران نيز نمونه‌هايي دارند كه غالباً تا دوره اسلامي باقي بوده و بعضاً از معادل‌هاي هندي خود نيز فراگيرترند. اما برغم اين خاستگاه‌هاي نيرومند، هنر نمايش نتوانسته در قالب آثاري منظم و ماندگار در ايران پاي بگيرد. در اين مقاله، پس از بحث درباره خاستگاه‌هاي هنر نمايش در هند، به بررسي اين خلا تاريخي پرداخته‌ايم كه در تحليل نهايي شايد بتوان آن را ناشي از عدم نضج سنت كتابت در بخش اعظم تاريخ ادبيات باستاني ايران دانست.

Drama has an ancient history in India. The Sanskrit dramatic literature developed in an organized traditional infrastructure and continued during centuries. The main origins of drama in India are the dialogue-like vedic chants, vedic rituals, and epic recitation. Related arts such as dance and music were important in appearance and development of drama in India. Moreover, Greek dramas may have had influences on Sanskrit dramatic literature. Studying the origins of drama in ancient culture of India reveals that it had some counterparts in ancient literature of Iran, which remained until Islamic period and parts of it became more widespread. On the contrary to these powerful origins in India, drama has not been able to develop in form of organized and indelible works of art in Iran. In this paper, firstly the origins of drama in India is discussed and afterwards, the void of drama in ancient literature of Iran is studied. It seems the main reason for such historical void is the fact that writing tradition has not been developed properly in ancient literature of Iran.