بررسي گروه هاي مرجع جوانان شهر قم و عوامل اجتماعي انتخاب آن (با تاكيد بر روحانيت)

بهره گيري از مفهوم «گروه مرجع» مبتني بر آن است كه شكل گيري هويت اجتماعي افراد متاثر از گروه ها و افرادي است كه در تعامل مستقيم يا غيرمستقيم با آنها قرار دارند. تحليل اين پديده نسبت به قشر جوان، ابعاد پيچيده تري مي يابد؛ زيرا جوانان به دليل شرايط اجتماعي و سني، آمادگي بيشتري براي تاثيرپذيري از گروه هاي مرجع دارند. در اين دوران، در هر حوزه اجتماعي، افراد و گروه هاي متفاوت به عنوان گروه مرجع، مورد توجه جوانان قرار مي گيرند. برخي از منابع، مانند خانواده در غالب حوزه ها كم وبيش به عنوان مرجع و مبناي عمل، نقش گروه مرجع را ايفا مي كنند و برخي ديگر مانند شخصيت هاي فرهنگي و علمي تنها در حوزه هاي خاص مورد توجه قرار مي گيرند. ميزان تاثيرگذاري گروه هاي مرجع نيز متفاوت است؛ گروه هايي كه اعتماد، ارتباط و مقبوليت بيشتري نزد جوانان دارند، تاثيراتي به مراتب عميق تر، وسيع تر و ماندگارتر از ديگراني دارند كه صرفاً از موقعيتي نمادين برخوردارند. علاوه بر اين، روش تاثيرگذاري نيز متفاوت است؛ گاهي مشورت حضوري، گاهي القائات عاطفي و در مواردي نيز الگوپذيري با واسطه، زمينه تمايل افراد به گروه هاي مرجع را ايجاد مي كنند. مقاله حاضر كه با روش پيمايشي به بررسي گروه هاي مرجع جوانان شهر قم پرداخته، دستاوردهاي زير را در پي داشته است: 1) بالابودن ميزان استقلال در نظر و تصميم در ميان جوانان قمي؛ 2) خانواده گرايي يا نقض شكاف يا انقطاع نسلي؛ 3) نقض مساله فروپاشي اجتماعي؛ 4) استعداد و علاقه به نخبه پروري؛ 5) ضرورت داشتن مرجع تقليد؛ 6) تمايزبخشي بين طلاب، روحانيون، علما و مراجع تقليد؛ 7) جايگاه مهم امام زاده ها و اماكن ديني (به ويژه حرم حضرت معصومه (س)؛ 8) تاكيد بر هويت ايراني و اسلامي.