محاسبه آهنگ دز ناشي از تابش زمينه در فضاي باز استان ايلام

Measurement of Outdoor Background Dose Rate in Ilam Province

مقدمه: تابش زمينه از منابع پرتوزاي محيطي زميني و كيهاني ايجاد مي شوند. توزيع عناصر در سطح زمين و ارتفاع از سطح دريا در همه نقاط يكسان نيست، بنا بر اين دز ناشي از آن در نقاط مختلف، متفاوت خواهد بود. در اين پژوهش، ميزان تابش زمينه در فضاي باز مناطق مختلف استان ايلام اندازه گيري شد و آهنگ دز ناشي از آن محاسبه گرديد. مواد و روش ها: از پايشگر RDS110 براي اندازه گيري ميزان تابش زمينه استفاده شد. براي اندازه گيري تابش زمينه در ارتفاع يكسان، از يك پايه فلزي به ارتفاع يك متر استفاده شد و پايشگر روي آن قرار گرفت. ميزان آهنگ دز معادل تابش زمينه براي فضاي باز در هفت نقطه(شمال، جنوب، شرق، غرب، مركز، بلندترين ارتفاع و كمترين ارتفاع) اندازه گيري شد. داده ها جهت انجام عمليات آماري وارد نرم افزار SPSS vol.16 شدند و ميانگين آهنگ دز معادل تابش زمينه و انحراف معيار آن در فضاي باز محاسبه گرديد. با استفاده از محاسبات دزيمتري، ميزان آهنگ دز موثر سالانه، براي تمام شهرستان هاي استان ايلام محاسبه گرديد. يافته هاي پژوهش: ميانگين آهنگ دز معادل فضاي باز ناشي از تابش زمينه بر حسب نانوسيورت بر ساعت nSv/h براي شهرستان هاي مختلف استان ايلام عبارتند از: ايلام 7 / 10 ± 84، ايوان71 / 10 ± 82 ، دهلران1 / 12 ± 78 ، آبدانان21 / 11 ± 80 ، سيروان5 / 15 ± 97 ، مهران 31/ 10 ± 75 ، ملكشاهي78 / 13 ± 88 ، دره شهر 5 / 14 ± 95 ،بدره 82/ 8 ± 85 و چرداول 20 / 13 ± 93 به دست آمد. بيشترين آهنگ دز معادل، مربوط به شهرستان سيروان nSv/h 15/5 ±97 و كمترين ميزان آن در شهرستان مهران nSv/h 1 10/31 ± 75 بود.بود. ميانگين آهنگ دز معادل سالانه در كل استان ايلام nSv/h 7/5±85/6 مي باشد كه 44 درصد بيشتر از ميانگين جهاني آهنگ دز معادل است هم چنين ميانگين آهنگ دز موتر سالانه در فضاي باز استان ايلام mSy 0/0091±0/107 مي باشد. بحث و نتيجه گيري: استان ايلام به دليل كوهستاني بودن و ارتفاع تقريبأ بالا از سطح دريا، ميانگين آهنگ دز معادل و ميانگين آهنگ دز موثر سالانه بيشتري نسبت به ميانگين جهاني آهنگ دز معادل و دز موثر سالانه در فضاي باز را دارد.

Introduction: Background radiation is originated from environmental radioactive sources cosmicandterrestrial.Materials distribution onsurface of the earth and height from sea level are not the same at various points.Absorbed dose caused by them were different at various points.In this research, Background radiation level inoutdoor different areas of Ilam province was measured and effective dose ratecaused by it was calculated. Materials methods: RDS 110detector was used to measure background radiation. The metal base with a height of 1m was used for measuring at the same altitude and detector placed on the metal base. Outdoor backgroundradiationwas measured for seven points (The highest altitude, the lowest point North, South, East and West). Measured datawas entered to SPSS16 software for statistical operations. The mean equivalent dose rate andstandard deviation were calculated. By using the dosimetry calculations, the amount of annals effective dose rate in outdoor was calculated for different regions of Ilam province. Findings: The mean equivalent dose rate caused by outdoor background radiation for different regions of Ilam province was obtained based on unit nSvh1 include: Ilam 84 plusmn 10.67, Ivan 82 plusmn 10.71, Dehloran78 plusmn 12.61, Abdanan80 plusmn 11.21, Sirvan97 plusmn 15.50, Mehran 75 plusmn 10.31, Malekshahi88 plusmn 13.78, Dareshahr95 plusmn 14.15, Badreh85 plusmn 8.82 and Chardavol93 plusmn 13.20.The maximum outdoor equivalent dose rate was in Sirvan area with 97 plusmn 15.50nSvh1 and minimum value in Mehran area with 75 plusmn 10.31nSvh1. The average of outdoor annals equivalent dose rate in entire Ilam province 85.7plusmn 7.5nSvh1 in comparison average world 59nSvh1 is more than 44%. Well as annual effective dose rate was 0.107plusmn 0.009nSvy 1. Discussion Conclusions: Ilam provincehasmore meanannualequivalent dose rate and effective dose rate compared to global average annualequivalent dose rate and effective dose ratedue to mountainous and relatively high altitude from sea level.