نمونه‌گيري پاسخگو محور، رويكردي نوين در نمونه‌گيري از بيماري‌هاي نادر و پنهان

مقدمه: مطالعه دقيق جمعيت‌هاي پنهان و با دسترسي سخت به منظور شناسايي خصوصيات آن‌ها بسيار با اهميت است؛ چرا كه سلامت جامعه را به دليل داشتن رفتارهاي پرخطر به مخاطره مي‌اندازد. با اين حال، نمونه‌گيري از اين جوامع به دلايل عمده‌اي مانند پنهان بودن آن‌ها و نداشتن چارچوب دقيق از طريق روش‌هاي نمونه‌گيري متداول امكان‌پذير نيست. روش‌ها: در اين مقاله به تعريف مفاهيم كاربردي و نكات كليدي در اجراي روش نمونه‌گيري پاسخگو محور با تمركز بر روي طرح‌هايي كه هدف آن‌ها بررسي رفتارهاي پرخطر و پنهان نظير رفتارهاي پرخطر جنسي، اعتياد تزريقي و ابتلا به عفونت HIV است، پرداخته شد. يافته‌ها: از مزاياي روش نمونه‌گيري پاسخگو محور، علاوه بر توليد برآوردهاي نااريب و كارا براي برآورد پارامترهاي مورد نياز در جوامع در معرض خطر ابتلا به بيماري‌هاي نادر و پنهان نسبت به ساير روش‌هاي نمونه‌گيري ارجاع زنجيره‌اي و متداول، بلكه نو‌آوري‌ اين روش نمونه‌گيري در حين اجراي آن نيز بود. نتيجه‌گيري: استفاده از روش نمونه‌گيري پاسخگو محور به منظور برآورد دقيق و نااريب نرخ شيوع بيماري‌هاي نادر و پنهان در برنامه‌ريزي‌هاي بهداشت و سلامت جامعه، پيشنهاد مي‌شود.