زيست‌چينه نگاري و ‌ديرينه‎بوم‎شناسي تورونين– سانتونين بر پايه روزن‌بران شناور، سازند سورگاه، تاقديس سورگاه، جنوب باختر ايلام

Biostratigraphy and paleoecology of Turonian – Santonian (Surgah formatioin) in Surgah anticline Southwest of Ilam based on planktonic foraminifera

اين مطالعه در سازند سورگاه و بر پايه روزن‌بران شناور انجام پذيرفت و سه پهنه زيستي براي تورونين پسين تا سانتونين پيشين تعيين شد. همچنين با استفاده از نسبت روزن‌بران شناور به كف‌زي و استفاده از رابطه تعيين ژرفاي Van der Zwaan، به‌طور كلي از تورونين به سانتونين محيط رسوبي در حال ژرف شدن است. به اين صورت كه در اواسط انتهاي تورونين روزن‌بران شناور 96 تا 98 درصد بوده‏اند كه ژرفاي 1000 متر را نشان مي‌دهد كه به محيط زيرباتيال بالايي اشاره دارد. در انتهاي تورونين پسين ژرفاي آب مقداري كاهش (500 تا 900 متر) و درصد روزن‌بران شناور به 70 تا 90 كاهش مي‌يابد كه اين ژرفا منطقه مياني باتيال بالايي و شرايط اليگوتروفيكي به يوتروفيكي را نشان مي‌دهد. در ابتداي كنياسين ژرفاي آب روند كاهشي به خود مي‌گيرد و درصد روزن‌بران شناور 65 تا 80، منطقه باتيال بالايي با ژرفاي متوسط 500 متر و شرايط اليگوتروفيكي را نشان مي‌دهد. اما دوباره در انتهاي كنياسين ژرفاي آب روند افزايشي به خود مي‌گيرد و به يك پيك افزايشي كوتاه‎مدت با ژرفاي 1000 متر مي‌رسد (شرايط يوتروفيكي). در ابتداي سانتونين ژرفاي آب كاهش مي‌يابد. به‎طوري كه ژرفاي آب به 200 تا 600 متر و درصد روزن‌بران شناور به 45 تا 60 مي‌رسد كه نشان‎دهنده منطقه بالاي باتيال بالايي و شرايط اليگوتروفيكي است در اين ميان با يك پيك افزايشي ژرفا در كمي پيش از انتهاي سازند سورگاه ژرفاي آب به 950 متر مي‌رسد كه فرم‎هاي بدون كارن چيره مي‌شوند (شرايط يوتروفيكي) و در پايان در انتهاي سازند سورگاه (اواخر سانتونين پيشين) ژرفاي آب كاهش مي‌يابد. به‌طور كلي بر پايه روزن‌بران شناور، يك محيط درياي باز ژرف (باتيال بالايي) براي تورونين به سانتونين در سازند سورگاه تعيين مي‌شود كه تحت تأثير تكرار شرايط اليگوتروفيكي به يوتروفيكي است.

This study on the planktonic foraminifera of the Surgah Formation was carried out .three biozones are proposed for the Late Turonian – Early Santonian interval in Surgah anticline (Southwest Ilam).Based on planktonic/benthonic foraminiferal ratios and “van der zwaan” equation, a general deepening of depositional environment is indicated from Late Turonian – Early Santonian ages.During the early late Turonian, A (deeper) upper bathyal environment of about 1000 m water depth is indicated (96-98 % planktonic foraminifera, with a relatively large number of keeled and non – keeled specimens).The middle late to latest Turonian interval is characterized by 70 – 90 % planktonic foraminifera with keeled specimens dominating and rarely none – keeled and very rarely heterohelix, pointing to an upper bathyal depositional environment ( 500 m water depth), eutrophication to oligotrophication conditions. During early Coniacian , water depth falling slowly and characterized by 65 – 80 planktonic foraminifera with keeled forms dominating, oligotrophication conditions.Then in late Coniacian water depth rising (1000 m water depth), none – keeling dominating that pointing to eutrophication conditions. A (shallow) upper bathyal environment (400 m water depth), dominated by keeling foraminifera, oligotrophication condition, during the early santonian, is indicated by 45-60 % planktonic foraminifera but there are a short time of raising water depth before upper surgah that is indicated by 90% planktonic foraminifera, with dominated by none-keeling foraminifera specimens, eutrophication condition. In general, an open marine deep water environment (upper bathyal) is indicated by the Late Turonian to early Santonian planktonic foraminiferal faunas, influenced by periods of eutrophication to oligotrophication repeatedly.