سنگ‌شناسي و ژئوشيمي سنگ‌هاي آتشفشاني دشت‌كوه در شمال ايرانشهر، پهنه فليش خاور ايران

Petrology and geochemistry of Dasht Kuh volcanic rocks in North of Iranshahr, East of Iran flysches terrain

مجموعه آتشفشاني دشت كوه در فاصله‌ 75 كيلومتري شمال ايرانشهر قرار دارد. اين توده شامل دو بخش A (توده‌ اصلي) و B (بخش جدا افتاده در بخش شمالي دشت كوه) است. بر پايه نقشه‌هاي زمين‎شناسي تهيه شده از منطقه، مجموعه اخير به سن كرتاسه بالايي، درون فليش‌هاي خاور ايران نفوذ كرده است و مرز گسلي با كنگلومراي پايه‌ ائوسن دارد. توده‌ يادشده شامل سنگ‌هاي بازالت، آندزيت، آندزي‎بازالت و تراكي‎بازالت است. كاني‌هاي اصلي سازنده سنگ‌هاي اين توده شامل پلاژيوكلاز، پيروكسن، هورنبلند و سانيدين است و اين سنگ‌ها بيشتر بافت پورفيري دارند. عضو وابسته به اين مجموعه نهشته‌هاي آذرآواري است كه در بخش پاييني آنها قرار دارد و بيشتر توف هستند. در نمودار فراواني عناصر خاكي كمياب نمونه‌هاي مورد مطالعه، نسبت به فراواني اين عناصر در كندريت، شيب منفي قابل ملاحظه‌اي ديده مي‌شود كه نشان‌دهنده غني‌شدگي نمونه‌ها از عناصر خاكي كمياب سبك (LREE) و تهي‌شدگي از عناصر خاكي كمياب سنگين (HREE)، براي سنگ‌هاي آتشفشاني دشت كوه است. نمودارهاي مختلف تركيب شيميايي، زمين‌ساخت- ماگمايي و تعيين منشأ وابسته به سنگ‌هاي مورد مطالعه نشان مي‌دهد كه سنگ‌ها ماهيت آلكالن با منشأ گوشته‌اي دارند و در محيط كمان آتشفشاني قاره‌اي شكل گرفته‌اند. به نظر مي‌رسد مجموعه آتشفشاني دشت‌كوه بخشي از يك كمربند جزاير كماني است كه از شمال پاكستان تا ايران گسترده و طي رخداد زمين ساختي جوان‌تر، از منشأ خود جدا شده است.

Dasht Kuh volcanic complex is located to ~75 km to the north of Iranshahr. It consists of two parts: A (main body) and B (the isolated part in the northern Dasht Kuh). Based on the geological maps of the area, the volcanic bodies intruded the flysch type rocks of the East Iran in Cretaceous; the rocks are separated from Eocene conglomerate across a fault zone. The Dasht Kuh volcanic complex essentially consists of basalt, andesite, basaltic andesite and trachybasalt. The main rock-forming minerals are plagioclase, pyroxene, hornblende, and sanidine with dominant porphyritic texture. Minor pyroclastic materials occur in the lower parts of the complex.Samples rocks from of Dasht Kuh in the rare earth elements diagram relative to abundance of these elements in the Chondrite, shows a significant negative slope observed that the samples are enriched in light rare earth elements (LREE) and depletion of heavy earth elements (HREE). Different chemical composition, Tectono-magmatic and origin digrams shows that rocks in these bodies have alkaline nature of mantle origin and were formed in continental volcanic arc. It seems Dasht Kuh volcanic comlex are part of island arc that wide arc from northern Pakistan to Iran that have been separated from their origin by younger tectonic events.