مروري بر روش‌هاي سنتز، عامل‌دارشدن و كاربرد مزومتخلخل‌هاي سيليسي در دارورساني

An Overview on Synthesis and Functionalization of Mesoporous Silica and Its Application in Drug Delivery

نانوفناوري قابليت زيادي براي كاربردهاي زيست­‌پزشكي و زيست­‌داروها دارد. به­‌ويژه، نانوتركيبات هيبريدي به علت مشخصه­‌هاي منحصر به­‌فرد، به‌­تازگي به­‌عنوان سامانه­‌هاي اميدبخش براي كاربردهاي عكس­‌برداري و دارو درماني بررسي شده‌اند. مطالعه روي تركيبات مزومتخلخل سيليسي به‌­عنوان سامانه­‌هاي دارورساني به‌­علت تنوع و پايداري عالي به­‌طور چشمگير در چند سال گذشته رشد كرده است. در اين مقاله، پيشرفت‌­هاي اخير در سنتز، عامل­‌داركردن و كاربرد مزومتخلخل­‌هاي سيليسي در دارورساني مرور شده است. در بخش‌­هاي نخست، چگونگي سنتز به سه روش اصلي پيوندزني، هم­‌تراكمي و مزومتخلخل سيليكات آلي تناوبي بررسي شده است. در بخش­‌هاي بعدي، رويكردهاي جديد در عامل‌‌­داركردن مزومتخلخل‌­هاي سيليكاتي در دارورساني هوشمند توضيح داده شده است. در ادامه، مزاياي استفاده از نانوذرات مزومتخلخل براي كاربردهاي دارورساني متفاوتي به‌­طور خلاصه آورده شده است.­ مزومتخلخل­‌هاي سيليسي مي­‌توانند با توجه به نيازهاي دارويي و باليني با روش­‌هاي شيميايي متفاوتي طراحي و ساخته شوند. كانال­‌هاي موجود در مزومتخلخل مي­‌تواند به­‌عنوان محفظه ذخيره داروها عمل كرده و با سامانه­‌هاي مختلف باز و بسته شوند و حامل­‌هايي پاسخ‌گو به عوامل چندگانه را به­‌وجود آورند. تركيبات هوشمند، به­‌وسيله عوامل شيميايي يا زيستي مانند pH، دما، نور، ميدان مغناطيسي و آنزيم تحريك مي­‌شوند كه در اين مقاله مروري، تمركز روي نانومواد برپايه مزومتخلخل­‌هاي سيليسي است كه پاسخ­‌گو به اين نوع عوامل هستند. چنين سامانه‌­هايي باعث بهبود اثر درماني در مقايسه با سامانه­‌هاي مرسوم پيوسته مي­‌شوند. مزومتخلخل­‌هاي سيليسي با توجه به تنوع­‌پذيري خود در دارورساني خوراكي و موضعي و ساير بخش­‌هاي درماني استفاده مي­‌شوند.

Nanotechnology has a prominent potential in biomedical and biomedicine applications. Especially, owing to their exclusive characteristics, hybrid nanocompounds have been recently considered as promising systems for imaging and therapeutic usages. Study on silica-based mesoporous silica materials as drug delivery systems has been considerably developed over the recent few years due to the excellent versatility and stability of these mesoporous materials. In this review, the advanced developments in synthesis, functionalization and application of mesoporous silica in drug delivery are introduced. The first section consists of three main methods, grafting, co-condensation, and periodic mesoporous organosilicates. In the next part, new approaches for functionalization of mesoporous silica in order to control drug delivery are explained. The superiority of mesoporous nannoparticles for numerous drug delivery applications are also summarized. Different mesoporous silica structures can be designed by various chemical methods to meet the drug delivery requirements. The accessible channels in mesoporous which may act as reservoirs for storing drugs can be opened and closed by different systems and create stimuli-responsive release carriers. This review focuses on intelligent nanomaterials based on mesoporous silica which can be stimulated by chemical or biological signals, such as pH, temperature, light, magnetic field and enzymes.