بررسي نگره‌ بحران در نظر هوسرل و زمينه‌هاي آن در فلسفه قرن نوزدهم اروپا

A Study of the Idea of Crisis in Husserl’s View and its Background in the 19th Century European Philosophy

در اوايل قرن بيستم ميلادي جريان گسترده‌‌يي پديدار گشت كه نويسندگان آن در اشاره به بحران علم و فرهنگ اروپايي با يكديگر همصدا بودند. ادموند هوسرل نيز بعنوان يكي از متفكرين برجسته اروپايي در اوايل قرن بيستم، همگام با اين جريان، پديدارشناسي را بعنوان راهكار غلبه بر اين بحران همه‌جانبه ارايه ميكند كه از نظر وي نيمه دوم قرن نوزدهم اروپا را دربرگرفته است. از نظر او اين بحران بصورت فقدان وحدت و انسجام در فلسفه و علوم، اعم از علوم طبيعي و انساني و همچنين بيگانگي علوم از زندگي روزمره انسان ظهور و بروز يافته است و ريشه‌ها و علل اين بحران بايد در رويكردهاي علمي و فلسفي قرن نوزدهم اروپا جستجو شود. در اين قرن پس از مرگ هگل، با تاثر از مكاتب هگلي و نسبيت‌انگاري تاريخي برآمده از آنها، جريانهايي چون ماركسيسم، بيولوژيسم و هرمنوتيك تاريخ‌گرا پديد آمد كه وجه اشتراك همه آنها تمايل به سمت نسبيت‌گرايي بود. اين جريانها هركدام از منظر خود با نفي امكان نيل به يك حقيقت واحد و يقيني و همچنين نسبي‌سازي اين حقيقت، موجبات بحران مذكور را فراهم آوردند. هوسرل پس از آشكار ساختن ماهيت بحران در مباني تفكر غرب، از طريق خوانشي انتقادي از ريشه‌گرايي دكارتي و در جهت دستيابي به يك بنيان متقن و وحدت‌بخش براي علوم، روشي را با نام «تاويل پديدارشناسانه» پيشنهاد نمود كه برغم اينكه پس از وي انتقادات فراواني را برانگيخت، اما به يكي از اصليترين عناصر پديدارشناسي تبديل شد كه تقريباً در تمامي انديشه‌هاي پس از هوسرل تاثيرگذار بوده است.

At the beginning of the 20th century a vast trend which was unanimously called “the crisis of European science and culture” by its advocates emerged in Europe. Following the same trend, Husserl, one of the distinguished European thinkers of the early 20th century, introduced phenomenology as a solution to overcome this full-scale crisis, which, in his view, dominated Europe during the second half of the 19th century. He maintained that this crisis manifested itself in the form of absence of unity and coherence in philosophy and sciences (both natural and human sciences), as well as in the alienation of sciences from people’s everyday life. Husserl argued that the roots and causes of this crisis must be sought in the scientific and philosophical approaches of the 19th century Europe. During this period and after the demise of Hegel, certain schools such as Marxism, biologism, and historical hermeneutics appeared under the influence of Hegelian schools and the idea of historical relativism that they advocated. A common feature of all of them was their interest in relativism. Each of these schools, through negating the possibility of achieving a single and certain truth and also relativising it based on its own principles provided the context for the development of the above-mentioned crisis. After disclosing the nature of crisis in the philosophical principles of the West and through presenting a critical interpretation of Cartesian fundamentalism. Husserl suggested a method called “phenomenological interpretation” in order to have access to a solid and unifying basis for sciences. In spite of the several criticisms targeting this method, it has turned into one of the most fundamental phenomenological elements which has influenced a11 the philosophical schools which were developed after this prominent philosopher.