واكاوي تاثير ساختار اقتصادي محصولات زراعي بر پيوندهاي روستا شهري (مطالعه موردي: بخش مركزي شهرستان دزفول)

هدف: هدف از پژوهش حاضر، بررسي ساختار توليد و جريان محصولات زراعي و تاثير پيامدهاي حاصل از آن بر روي پيوندهاي روستا– شهري در ميان روستاهاي بخش مركزي دزفول و نقاط شهري در سطح محلي و ملي است. روش: در پژوهش حاضر بيش از 25 درصد كل روستاهاي بخش مركزي مشتمل بر 10 روستا از اين بخش و 50 درصد روستاهاي سبزي و صيفي كار در منطقه، به عنوان نمونه كلان و تعداد 363 خانوار با استفاده از فرمول كوكران و با توجه به اصل پراكندگي يك نواخت در سراسر جامعه از طريق شيوه هاي تصادفي و روش منظم سيستماتيك، در سطح روستاهاي نمونه ده گانه، به عنوان نمونه خرد تعيين شدند. تحليل اطلاعات حاصل، با كمك نرم افزار spss و مدل تاپسيس انجام شده است. يافته ها: نتايج نشان داده است كه توليد و جريان محصولات زراعي، در درون خود، مجموعه اي از جريان افراد، كالا، سرمايه و اطلاعات را به وجود مي آورد كه روستاهاي منطقه را در رتبه هايي متفاوت از نظر حجم اين جريان ها به خصوص حجم جريان سرمايه قرار داده است. همچنين، نتايج نشان مي دهد كه اين جريانات از يك سو، موجب انتقال سرمايه از سوي ساكنان شهر دزفول به سوي نواحي روستايي منطقه جهت خريد زمين، سرمايه گذاري در ايجاد زيرساخت هاي توليد محصولات زراعي و غيره شده و از سوي ديگر، در قالب پرداخت اجاره، آب بها و غيره از روستاها به شهر دزفول و به ساير شهرها منتقل مي شود. از سوي ديگر، تمركز و انحصار فروش محصولات زراعي در سطح محلي و ملي در بازار دزفول و ساير نقاط شهري كشور، بخشي از ارزش افزوده حاصل از اين توليدات را در نتيجه نقش واسطه گري شهرها و نيز تامين بخشي از سرمايه كشاورز توسط واسطه هاي مستقر در بازار، به اين مناطق منتقل مي كند. محدوديت ها/ راهبردها: بدبيني و عدم اميد كشاورزان به عنوان جامعه آماري مورد مطالعه در خصوص تاثير و نتيجه بخش بودن تحقيقات صورت گرفته در سطح دانشگاه ها در بهبود شرايط زندگي كشاورزان روستايي، راهكارهاي عملي: برقراري ارتباط ميان كشاورزان خرد روستايي با توليدكنندگان انبوه (كشاورزي) ساكن در شهرها (كشاورزان شهري كه در روستاها به كشاورزي مي پردازند) در جهت تجاري سازي و بهره مندي كشاورزان روستايي از مزاياي حاصل از صدور محصول به بازار جهاني، مي تواند گامي در راستاي توسعه نواحي روستايي در راستاي توسعه منطقه اي باشد. اصالت و ارزش: در اين مقاله، راهكار عملي ارائه شده، دقيقاً براساس راهكارهاي ارائه شده در ديدگاه شبكه منطقه اي، به منظور توسعه منطقه اي ارائه شده است.