مهارت هاي حل مسيله دانشجويان پرستاري و عوامل مرتبط با آن

Problem Solving Skills and their Related Factors in Nursing Students

چكيده مقدمه: حل مسيله يك مهارت اساسي براي زندگي در عصر حاضر است. مهارت هاي حل مسيله و تصميم گيري مبتني بر دانش جز رفتارهاي مورد انتظار دانشجويان پرستاري است و يادگيري اين مهارت ها بايد از دوران دانشجويي آغاز گردند. هدف: هدف از مطالعه حاضر تعيين مهارت هاي حل مسيله و عوامل مرتبط با آن در دانشجويان كارشناسي پرستاري دانشگاه علوم پزشكي گيلان مي باشد. روش كار: اين پژوهش، مطالعه اي مقطعي از نوع توصيفي- تحليلي مي باشد كه در آن كليه دانشجويان كارشناسي پرستاري دانشگاه علوم پزشكي گيلان (456 نفر) كه در دانشكده هاي پرستاري و مامايي شهيد بهشتي رشت (317 نفر) و شرق گيلان (139نفر) مشغول به تحصيل بوده و طبق معيار ورود به مطالعه، مهمان يا انتقالي نبودند، مورد بررسي قرار گرفتند. در نهايت، 404 نفر با تكميل فرم رضايتنامه كتبي وارد مطالعه شدند. با مراجعه به كلاس هاي درس و محيط هاي كارآموزي باليني، از واحدهاي مورد پژوهش خواسته شد طي مدت بيست دقيقه پرسشنامه هاي تحقيق را تكميل نمايند. ابزار گردآوري اطلاعات (با كسب اجازه از نويسنده اصلي)، مشتمل بر دو قسمت بود. بخش اول ابزار حل مسيله Heppner & Petersen problem solving inventory (PSI) شامل 32 عبارت بود. پاسخ اين عبارات در مقياس 6 حالتي ليكرت تنظيم شده و از 1 (كاملاً موافقم) تا 6 (كاملاً مخالفم) متغير است. حداقل نمره مهارت حل مسيله 32 و حداكثر آن 192 است و نمره پايين تر از ميانگين نشان دهنده توانايي بالاتر در حل مسيله مي باشد. اين ابزار شامل سه مولفه اعتماد به خود در حل مسيله، شيوه اجتناب- نزديكي به مسيله و كنترل شخصي مي باشد. بخش دوم شامل عوامل مرتبط با مهارت هاي حل مسيله و خود شامل دو بخش پرسشنامه عوامل فردي و عوامل آموزشي بود. جهت تعيين روايي ابزاردر اختيار 13 نفر از اعضاي هييت علمي قرار داده شد. ضريب روايي محتوي براي كليه عبارات اين پرسشنامه، برابر با 1 و شاخص روايي محتوي بين 7/0 تا 1 محاسبه شد.به منظور بررسي تجانس دروني از تعيين ضريب آلفاكرونباخ و بازآزمايي با فاصله ده روز استفاده گرديد. در يك مطالعه مقدماتي 20 پرسشنامه در اختيار 20 نفر از دانشجويان كارشناسي پرستاري قرار داده شد. جهت آزمون مجدد، پس از ده روز همان ابزار در اختيار همان 20 دانشجو قرار گرفت. ضريب آلفاكرونباخ، تجانس دروني ابزار را مناسب نشان داد: (مهارت حل مسيله كل 80/0? =، بعد شيوه اجتناب- نزديكي به مسيله: 81/0? =، بعد اعتماد به خود در حل مسيله: 71/0?=، بعد كنترل شخصي: 78/0?=) و ضريب همبستگي دروني، براي اين ابزار و هر يك از ابعاد آن بين 97/0-82/0 بوده كه نشان دهنده پايايي مناسب ابزار مي باشد. جهت تجزيه و تحليل داده ها شاخص هاي آمار توصيفي (ميانگين و انحراف معيار) و آزمون-هاي آمار استنباطي (مربع كاي، كروسكال واليس، من ويتني، ضريب همبستگي اسپيرمن و رگرسيون لوجستيك چندگانه) مورد استفاده قرار گرفت و 05/0 > p به عنوان سطح معني داري آزمون ها در نظر گرفته شد. براي تعيين مهم ترين عوامل به روش Back ward step wise (LR) وارد مدل رگرسيوني گرديدند (شرط ورود به مدل و خروج از ان به ترتيب 05/0: Entry، 1/0 : Removal). در اين مدل، متغير پاسخ، مهارت حل مسيله با در نظر گرفتن نمره صفر جهت نمره ي بيشتر از ميانگين و 1 جهت نمره ي مساوي و پايين تر از ميانگين مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. نتايج: در اين مطالعه ميانگين سني دانشجويان 75/2±35/21 سال بود و اكثريت دانشجويان مونث (6/60%)، مجرد (1/91 %)، بومي (1/81 %) بودند. 1/48 درصد از آنان با خانواده زندگي مي كردند. تحصيلات پدران 41 درصد و تحصيلات مادران 8/41 درصد از آنان ديپلم بود. درآمد 4/51 درصد آنان بين 500 هزار تا يك ميليون تومان بود. 3/94 درصد سابقه مصرف سيگار و 98 درصد سابقه مصرف الكل يا مواد مخدر نداشتند. 6/44 درصد از دانشجويان به طور متوسط خود را در حل مسايل و مشكلات موفق مي دانستند. اكثريت آنان (6/63%)، هنگام برخورد با مشكل، از خانواده درخواست كمك مي كردند و اكثريت آنان رفتار والدين خود را دموكراتيك ارزيابي نمودند (8/73% رفتار پدر و 4/70% رفتار مادر). 5/82 درصد، نمره ي قبولي در تحصيلات دانشگاهي داشتند. 3/81 درصد از نمونه ها در كلاس هاي مهارت زندگي شركت نكرده بودند. 2/52 درصد ميزان موفقيت خود را در امر تحصيل در سطح متوسط مي دانستند. نتايج نشان داد كه ميانگين كل نمرات مهارت هاي حل مسيله برابر با 90/20±45/91 (دامنه نمره بين 32 تا 192) مي باشد يعني نمره مهارت حل مسيله در دانشجويان، پايين تر از ميانگين مي باشد. ميانگين كل نمرات بعد اعتماد به خود در حل مسيله برابر با 92/6±27/30 (دامنه نمره 11-66) ، بعد شيوه اجتناب- نزديكي به مسيله برابر با 28/12±12/44 (دامنه نمره بين96-16) و ميانگين كل نمرات بعد كنترل شخصي برابر با 53/5±06/17 (دامنه نمره بين 30-5) بود. يعني نمره دانشجويان در ابعاد اعتماد به خود در حل مسيله و شيوه اجتناب- نزديكي به مسيله پايين تر از ميانگين و در بعد كنترل شخصي پايين تر از ميانگين و نزديك به ميانگين بوده است. بررسي عوامل فردي- اجتماعي و آموزشي نشان داد كه براساس مدل رگرسيون لوجستيك چندگانه، تعداد خواهر و برادر (019/0=P، 85/0=OR)، سطح تحصيلات مادر(026/0=P، 74/0=OR)، موفقيت در حل مسايل و مشكلات (0001/0=P، 95/1=OR)، ارزيابي نوع رفتار مادر (011/0=P،01/2 =OR)، دانشكده محل تحصيل (024/0=P، 76/1=OR)، رضايت از رشته تحصيلي (006/0=P، 44/1=OR) و موفقيت در مهارت هاي حرفه اي و باليني(03/0=P، 48/1=OR) از عوامل مرتبط با مهارت حل مسيله مي باشند. نتيجه گيري: در اين پژوهش دانشجويان پرستاري، از سطح مطلوبي از مهارت حل مسيله برخوردار بودند. مهارت هاي حل مسيله قابل يادگيري هستند. از اين رو توصيه مي شود كه مطالعات طولي به منظور بررسي تاثيرات آموزش دانشگاهي در سطح مهارت هاي حل مسيله در دانشجويان انجام شود.

Abstract Introduction: Problem solving is an essential skill for living at present century. Problem solving skills and knowledge-based decision making are expected behaviors from nursing students and learning these skills should be initiated during student period. Objective: The purpose of present study was to determine the problem solving skills and their related factors in undergraduate nursing students of Guilan University of Medical Sciences. Methods: This is a descriptive-analytical study conducted on all undergraduate nursing students (N=456) enrolled in faculties of Shahid Beheshti Nursing and Midwifery (N=317) and East Guilan (N=139) and according to the inclusion criteria, they were not guest or transitional students. Finally from all eligible students, 404 entered the study after completing the written consent forms. Referring to classes and clinical training environments, the subjects were asked to complete the questionnaires in twenty minutes. Data collection tool was a two-part questionnaire. First part included Heppner & Petersen Problem Solving Inventory (PSI) with 32 items. The answers were designed with Likert scale ranging from 1 (completely agree), to 6 (completely disagree). The most and least scores of problem solving were 192 and 32, respectively. Scores lower than the mean indicated a higher ability in problem solving. This tool consisted of three components of self confidence in problem solving, proximity-avoidance and personal control. The tool was used with permission of the original author. The second part consisted of factors related to problem solving skills covering a two-part questionnaire of individual and educational factors. In order to determine the validity of this tool, 13 faculty members were asked to review it. Content validity ratio for all items of this questionnaire was 1. Furthermore, content validity index obtained was between 7.0 to 1. Cronbachʹs alpha coefficient and test-retest were used to define the internal consistency with a ten-day interval. In a pilot study, 20 questionnaires were given to 20 undergraduate nursing students. For re-test, after ten days the same tool was given to them. Cronbachʹs alpha coefficient showed a good internal consistency (problem-solving skills ?=0.80, proximity-avoidance ?=.81, self-confidence ?=0.71, personal control ? =0.78). Internal correlation coefficient for this tool and all its dimensions were between 0.82-0.97 which indicated the reliability of the tool. Data were analyzed by descriptive statistics (mean and standard deviation) and inferential statistics (Chi-square, Kruskal-wallis, Mann-Whitney, Spearman’s correlation coefficients and multiple regressions). P < 0.05 was considered as the significance level. In order to determine the most important factors related to problem-solving skills, all significant or nearly significant variables in univariate analysis were entered into the regression model by backward step wise (LR) method (Entry 0.05, Removal 0.1). In this model, the response variable, the problem solving skill was analyzed considering zero for scores > mean and 1 for scores ? mean. Results: The mean age of students was 21.35 ± 2.75 years old. Most of them were female (60.6%), single (91.9%) and local (81.1%). 48.1% of them were living with their family. 41% of studentsʹ fathers and 41.8% of mothers had high school diploma. 51.4% of their income was equal to between 175 -350 $. Results showed 94.3% had no smoking and 98% no alcohol or drug use experience. 44.6% of the students saw themselves successful in solving problems. Majority of them (63.6%) requested their family support when dealing with a problem. Most of these students believed their parents were democratic (73.8% of fathersʹ behavior and 70.4% of mothersʹ behavior). 82.5% had acceptable grades in their university courses and 97.7% with no failure. 81.3% of all samples had never participated in life skills classes. 52.2% declared their academic success was average. Results suggested that the total mean score of problem-solving skills equaled to 91.45 ± 20.90 (ranging from 32 to 192). The problem solving score was less than mean among these students. The mean of all scores of self-confidence in problem solving was 30.27 ±6.92 (ranging from 11-66), avoidance-proximity 44.12±12.28 (ranging from 16-96) and personal control 17.06 ±5.53 (ranging from 5-30). In addition, the students had a lower score than mean in self-confidence and avoidance-proximity dimensions and lower and near to mean in personal control. Conclusion: Surveying the socio-demographic and educational factors revealed that based on multivariate logistic regression model, a positive relationship existed between the number of siblings (P=0.019, OR=0.85), mothers’ educational status (p=0.026, OR=0.74), success in problem solving (p=0.0001, OR=1.95), perceptions about their mothers’ attitude (p=0.011, OR=2.01), school and department of education (p=0.024, OR=1.76), satisfaction with field of study (p=0.006, OR=1.44) and success in professional and clinical skills (p=0.03, OR=1.48).