سنت فكري چپ اسلامي و نسبت آن با انديشه نظام سياسي در ايران معاصر

Intellectual tradition of Islamic left and its rapport on the thought of the political system in contemporary Iran

انديشه چپ در ايران برآمده از شرايط خاص سياسي و اقتصادي در دوره معاصر بوده كه در عين تأثيرگذاري بر انديشه ايراني از برخي خصلت‌هاي ايراني– اسلامي تأثير پذيرفته و به شكل جديدي، كه از آن به سنت چپ اسلامي ياد مي‌شود، تبلور يافته است. يكي از مهم‌ترين نمودهاي اين سنت را مي‌توان در شكل‌دهي انديشه سياسي و نظام سياسي بعد از پيروزي انقلاب اسلامي مشاهده نمود. سؤال اصلي اين پژوهش، بعد از تبيين انديشه چپ اسلامي در قالب يك سنت فكري، آن است كه اين انديشه به چه صورتي در ماهيت دولت در ايران معاصر اثرگذار بوده است. نتايج پژوهش حاضر نشان مي‌دهد كه انديشه اوليه چپ در ايران، با رويكرد خاص خود در باب دولت در تعريف وظايف گسترده‌ براي آن اثرگذار بوده است. علاوه بر آن سنت فكري چپ به تبيين يك نوع دموكراسي خاص در حكومت اسلامي پرداخته كه ازجمله مهم‌ترين ويژگي‌هاي آن قائل شدن به هدايت و جهت‌دهي جامعه به‌سوي يك مكتب واحد فكري و تأكيد بر انتخاب كارگزاران و راهبران حاكم از درون يك ايدئولوژي و مكتب خاص مي‌باشد. بعدها اين تعريف از دموكراسي در انديشه برخي تئوريسين‌هاي انقلاب اسلامي اثرگذار بوده است.

Left thought in Iran has resulted from the political and economic situation in contemporary period, which influence the Iranian thought, and at the same time had been affected from some Iranian-Islamic characteristics. This interaction resulted of a new form of this thought in Iran, which has named Islamic left tradition. The most important results of this tradition can be seen as forming of political thought in recent history generally in one hand and the political system after the Islamic Revolution particularly on the other hand. In this paper, the impact of the Islamic left thought of the government has been analyzed after explaining this tradition. The result of this paper has shown that the initial left thought has affected on the definition of the government extensiveduties because of its particular approach about government. In addition, this idea has explained a specific type of democracy in the Islamic state of which one of the most important features is the belief of guidance and directing the society towards a single school of thought and Its emphasis on choosing the leader and officials from the specific ideology and school. This definition of the democracy has influenced the theorists of Islamic Revolution.