تبيين رابطه جرايم خشونت‌آميز (سرقت، ضرب و جرح و قتل) با تاكيد بر نابرابري در توسعه اجتماعي- اقتصادي در ايران

Exploreing Relation of Violent Crimes (Robbery, Battery, Murder) with Emphasis on Imparity in Economic-Social Development in Iran

روند رو به ازدياد جرايم خشونتآميز در ايران موجب رواج نگرانيهاي عمومي در مورد ناامني افراد و دارايي‌هاي آنان و نظم و ثبات اقتصادي و اجتماعي جامعه شده است. عوامل مختلفي هم در سطح خرد و هم در سطح كلان ميتواند باعث افزايش اين جرايم شود. يكي از مهمترين عوامل سطح كلان كه در پژوهشها كمتر به آن توجه شده است، اثر نابرابريهاي بين استاني بر جرايم همراه با خشونت است. در اين راستا، پژوهش حاضر با توجه به سطوح مختلف توسعه در بين استانهاي ايران و نابرابريهاي موجود بين آنها به دنبال پاسخ به اين پرسش است كه آيا مي‌توان رابطه جرايم خشونتآميز (قتل، ضرب و جرح، سرقت و ...) در بين استانهاي ايران را با توجه به نابرابري موجود در بين آنها تبيين كرد. براي اين منظور در اين پژوهش، دادهها به شيوه تحليل ثانويه و با استفاده از آمارهاي موجود در مركز آمار ايران، نيروي انتظامي و ديگر سازمانها به تفكيك حيطه فعاليتشان و با كمك نرم‌افزار SPSS و معادلات ساختاري pls تجزيه و تحليل شدند. نتايج و يافتههاي پژوهش نشان ميدهد كه متغيرهاي بيكاري (361/0-)، كاهش خدمات بهداشتي (515/0)، برابري اقتصادي (364/0)، رشد صنعتي (416/0) و نابرابري (525/0) با متغير سرقت رابطه همبستگي داشتهاند. اما در مورد نرخ قتل تنها متغير نابرابري (469/0) رابطه معنيداري داشته است. همچنين متغير ضرب و جرح فقط با متغير نابرابري اقتصادي (415/0) همبستگي داشته است. درنهايت مجموع متغيرهاي مستقل پژوهش توانستهاند 41/0 از تغييرات متغير وابسته جرايم خشونت‌آميز (ضرب و جرح، سرقت، قتل) را در بين استانهاي ايران تبيين نمايند.