بررسي روند تغييرات بيشينه‌ دما در استان كهگيلويه ‌و ‌بويراحمد (مطالعه موردي: منطقه دشت‌روم)

Examining The Trend Of Maximum Temperature In Kohgiluyeh And Boyerahmad Province, Case Study: Dashtroom Region

فرايند تغيير اقليم به ويژه دما و بارش مهم­ترين بحث در قلمرو علوم محيطي مي­باشد. زيرا سيستم­هاي انساني وابسته به عناصر اقليمي مانند كشاورزي، صنايع و امثال آن بر مبناي ثبات و پايداري اقليم طراحي شده و عمل مي­نمايند. با بررسي روند تغييرات درجه حرارت مي­توان تا حدود زيادي تغييرات اقليمي را رديابي نمود. هدف از انجام اين پژوهش، مطالعه­ي انحراف احتمالي دماي بيشينه­ي ايستگاه كليماتولوژي دشت روم، واقع در بيست كيلومتري شهر ياسوج (مركزاستان كهگيلويه وبويراحمد)، از حالت نرمال مي­باشد كه در آن داده­هاي مربوط به دماهاي بيشينه­ي اين ايستگاه در طي دورۀ آماري (13871366) مورد استفاده قرار گرفت. در اين پژوهش، از روش ناپارامتري منكندال استفاده شد كه در اين روش با به­كارگيري آماره­ي اين آزمون، وجود يا عدم وجود روند تغييرات دمايي مورد آزمون قرار گرفت. نتايج حاصل از تحليل داده­ها، بيانگر وجود روند كاهشي و معني­دار در برخي از سري­هاي زماني است كه نشان دهندۀ آن است كه بيشينه­ي دماي هوا در منطقه در حال كاهش است. ضمن اينكه هيچ روند افزايشي معني­داري توسط آزمون مورد تأييد قرار نگرفت. روند كاهشي دماي بيشينه در ماه­هاي خرداد، تير، آذر و مرداد به ترتيب با مقادير 58/2، 4/2، 34/2 و 28/2 (آماره­ي منكندال) شديدتر از ساير ماه­ها بوده است. همچنين بيشترين كاهش بيشينه­ي دما به لحاظ فصلي، در فصل تابستان به مقدار 18/2 رخ داده است. در مقياس سالانه نيز، روند كاهشي دماي بيشينه در طي دوره آماري مورد مطالعه، به مقدار 97/1، به خوبي نمود پيدا كرده است. سطح اطمينان معني­داري روند تغييرات در تمامي سري­هاي ذكر شده، به استثناي خرداد ماه (99 درصد)، 95 درصد مي باشد. در ساير سري­ها نيز، روند افزايشي يا كاهشي بيشينه­ي دما از نوع نوسانات ناگهاني و كوتاه مدت مي باشد.

The process of climate change especially temperature and precipitation change is the most important problem in the territory of environmental sciences. Because human systems such as agriculture, industry and others designed and act based on the climate invariability which those are dependent on climatic variables. The climate changes can be trace largely by studying the trend of temperature. The aim of this research is to study probable deviation of normal maximum temperature in Dashtroom region which is located at a distance of twenty kilometers from yasuj city (the center of Kohgiluyeh and Boyerahmad province). In this study, the maximum temperature data of Dashtrooms climatology station were used during years of 13661387. Therewith, Nonparametric method of manKendal is used in this study that presence or absence significant trend in temperature changes is examined by use of this method. The extracted results from data analysis showed a significant decrease trend in some of time series which this problem indicated that maximum temperature is decreasing in studied region. While, any significant increase is not confirmed by test. The decreasing trend of maximum temperatures is more in June, July, December and August months, respectively with values of 2/58, 2/4, 2/34 and 2/28 (ManKendal statistic) than the other months. Moreover, the most decreasing trend of maximum temperature occurred in the summer whit statistic amount of 2/18 in terms of seasonal series. There is also a decreasing trend in maximum temperature at the annual scale whit statistic amount of 1.97 during period studied.  The confidence level of significant changes trend is %95 in all series mentioned above except June (whit confidence level of %99).  In other series, the increase or decrease trend in the maximum temperature variations includes sudden and shortterm fluctuations.