تحليل رژيم باد خليج فارس با استفاده از داده‌هاي ايستگاه‌هاي هواشناسي همديدي

The Persian Gulf wind analysis using meteorological synoptic stations data

در اين تحقيق داده‌هاي همديدي باد اندازه‌گيري شده در 13 ايستگاه هواشناسي واقع در بخش شمالي خليج فارس از بدو تأسيس تا سال 2007 با هدف بررسي الگوي تغييرات باد خليج فارس، مورد بررسي قرار گرفته است. به اين منظور گلبادهاي ساليانه و ماهيانه و نمودارهاي فراواني سرعت باد، ترسيم شده است. سپس با تحليل اين اطلاعات و بازبيني و بروزرساني تحقيقات گذشته، سعي شد براي هر ايستگاه تقسيم‌بندي مناسبي بر اساس بازه‌هاي زماني كه داراي الگوي باد سالانه مشابه هستند، صورت گيرد و از اين طريق الگوي‌هاي باد نمونه‌اي براي هر ايستگاه تعيين گرديد. در مرحله بعد با بررسي شرايط طبيعي و جغرافيايي و نظام‌هاي هواشناسي حاكم بر منطقه و مطابقت اين اطلاعات با الگوهاي باد نمونه ايستگاه‌ها تغييرات باد در بخش شمال خليج فارس در يك دوره بلند مدت و براي فصول مختلف مد نظر قرار گرفت. اين بررسي‌ها نشان دادند كه باد غالب در سواحل غرب خليج فارس غرب – شمال غربي بوده كه با حركت به سمت مركز خليج فارس به سمت غرب ميل كرده و در نزديكي جزيره قشم به جنوب غربي متمايل شده و در بندرعباس و تنگه هرمز به صورت غيرقابل انتظاري جنوبي مي‌شود. تحليل اطلاعات نشان داد كه جهت بادهاي نظام‌مند در امتداد سواحل شمالي خليج فارس تحت تأثير شكل سواحل و رشته كوه‌هاي بلند به موازات آن‌ها قرار مي‌گيرد و اين اثر با دور شدن از اين عوارض ضعيف شده و در ايستگاه‌هاي واقع در جزاير مشهود نيست، بطوريكه در ايستگاه‌هايي كه در دريا واقع هستند همچون سيري و ابوموسي جهت غالب وزش باد در همه فصول غربي است. همچنين با وجود اينكه با پيشروي از غرب به شرق خليج فارس از شدت بادهاي نظام‌مند غالب در غرب منطقه كاسته مي‌شود، مولفه غالب ديگري در امتداد عمود بر سواحل ظاهر شده كه شدت و تداوم سالانه آن بسوي شرق خليج فارس افزايش مي‌يابد بطوريكه در بندرعباس به دليل موقعيت و امتداد ساحل، اين مولفه باد غالب منطقه را تعيين مي‌نمايد. بطور كلي نتايج اين تحقيق بيان مي‌كنند كه الگوي باد غالب در مناطق مختلف خليج فارس به جهت و موقعيت خط ساحلي و همچنين شرايط فصلي بادها و عوارض ساحلي (مانند كوه ها) بستگي دارد و نزديك بودن ايستگاه‌ها به يكديگر از لحاظ مكاني به معني داشتن روند يكسان در الگوي تغييرات جهت باد و مقدار سرعت باد نمي‌باشد.

In this study, in order to assess of wind variations pattern of in Persian Gulf ,synoptic wind measured data in 13 stations, from beginning of station established till2007, which are located at northern part of Persian Gulf, have been analyzed. So, annual and monthly wind roses as well as wind speed frequency distribution graphs are plotted. For updating previous investigation, it was tried to present new and appropriate classification for each station base on having same annual wind pattern and sle wind pattern is defined for every stations. Afterwards, wind variations in northern part of Persian Gulf were evaluated at long period of time as well as different seasons based on natural and geographical situations and dominated meteorological regime as well. The data Analysis shows that in the western coastline prevailing wind direction is from westnorthwest that with moving to center of the Persian Gulf is tended to west and near the Qeshm Island is southwest and furthermore it has southern direction at BandarAbbas and Strait of Hormoz. Data analysis illustrated that the form of coasts as well as existence of mountain ranges parallel to them affect direction of systematic winds along north coast of Persian Gulf although. The affection reduce by keeping out from them and disappear in the stations located in island so that for stations which located in the sea (such as Siri and AabuMusa), prevailing wind in all seasons is westerly. Also intensity of prevailing systematic winds reduce from west to east of Persian Gulf. Nevertheless perpendicular component to coast have been developed and its intensity and annual duration will have been increased. Because of coastline position and coastline alignment, this component become prevailing wind direction in BandarAbbas Generally, the study results demonstrate that the pattern of prevailing wind direction indifferent regions of Persian Gulf depends on the direction and position of coastline, seasonal wind conditions and coastal features (such as mountains),Hence Proximity among the stations doesnt result in having same wind pattern.