مكان يابي ارتباطي صفات كيفي مرتبط با دانه در آفتابگردان آجيلي (Helianthus annuus L.) با استفاده از نشانگرهاي رتروترنسپوزوني تحت شرايط نرمال و تنش خشكي

با توجه به اينكه ارزش اقتصادي يك رقم به صفات مختلف آن بستگي دارد، بنابراين چگونگي اعمال انتخاب براي چندين صفت به منظور حصول حداكثر ارزش اقتصادي همواره مورد نظر به­نژادگران بوده است. از اين رو اطلاع دقيق از رفتار و ارتباط ژنتيكي اين صفات به اصلاح توده­ها كمك خواهد نمود. در اين مطالعه به منظور نقشه­يابي ارتباطي 9 صفت مهم مرتبط با دانه شامل عملكرد روغن، درصد روغن، عملكرد پروتئين، درصد پروتئين، طول دانه، قطر دانه، وزن دانه، وزن مغز دانه و درصد مغز به كل دانه در 48 توده مختلف آفتابگردان آجيلي تحت شرايط آبياري نرمال، تنش ملايم و شديد خشكي، از 12 آغازگر مبتني بر رتروترنسپوزن (7 آغازگر IRAP و 5 آغازگر REMAP) استفاده شد. بررسي ساختار جمعيت ژرم­پلاسم­هاي مورد مطالعه به روش بيزين، آن­ها را به 2 زير مجموعه تقسيم نمود. تحت شرايط آبياري نرمال، تنش ملايم و شديد و بر اساس مدل خطي عمومي به ترتيب 2، 5 و 12 مكان و بر اساس مدل خطي مخلوط به ترتيب 2، 5 و 11 مكان ارتباط معني­داري (01/0≥P) با صفات مورد ارزيابي نشان دادند. نشانگر U81-U82 با ژن­هاي كنترل­كننده عملكرد روغن، عملكرد پروتئين و طول دانه در شرايط تنش شديد خشكي پيوسته بود. شناسايي نشانگرهاي مشترك براي برخي صفات بررسي شده مي­تواند ناشي از اثرات پليوتروپي و يا پيوستگي نواحي ژنومي دخيل در كنترل اين صفات باشد. شناسايي نشانگرهاي مشترك اهميت زيادي در به­نژادي گياهان دارد، زيرا گزينش هم­زمان چند صفت را امكان­پذير مي­سازند.