تاثير فراواني منابع طبيعي از كانال آزادي اقتصادي بر جذب سرريز فناوري كشورهاي منتخب

The Effect of Natural Resources Abundance t of Channels Economic Freedom on Absorbing Technology Spillovers of the Selected Countries

نقش روزافزون سرريز فناوري در افزايش رقابت‌پذيري، نوآوري، تنوع توليد، افزايش كيفيت كالاها، بهبود توزيع، افزايش مزيت‌نسبي، نهايتاً دستيابي به اهداف اقتصادي را محقق مي‌سازد و اهميت آن را در كنار فناوري داخلي نمايان مي‌سازد. با وجود اينكه انتقال و جذب فناوري از كانال واردات مي‌تواند ابزاري موثر در رشد و توسعه اقتصادي كشورها به‌شمار ‌آيد اما سرريز فناوري از كانال واردات كالاهاي واسطه‌اي و سرمايه اي به‌معناي جذب سرريز فناوري نيست بلكه جذب سرريز فناوري تابع ظرفيت جذب (سرمايه انساني و دانش فني) است. كشورهاي داراي فراواني منابع به پشتوانه ثروت‌هاي طبيعي توان بالقوه‌اي براي توسعه سرمايه انساني و سرريز فناوري از شركاي تجاري از كانال واردات واسطه‌اي و سرمايه‌اي برخوردارند، اما با بررسي دقيق وضعيت كشورهاي داراي فراواني منابع طبيعي ديده مي‌شود برخي از آنان در جذب سرريز فناوري خارجي موفق و برخي نيز ناموفق عمل نموده‌اند كه اين امر در گرو وضعيت شاخص‌هاي نهادي از قبيل آزادي اقتصادي است؛ چرا‌كه بهبود شاخص آزادي اقتصادي موجب استفاده مناسب از درآمدهاي ارزي حاصل از منابع طبيعي در راستاي ارتقا اقتصاد دانش‌بنيان و بهبود ظرفيت جذب سرريز فناوري از كانال واردات كالاي واسطه‌اي و سرمايه‌اي مي‌گردد. لذا هدف پژوهش حاضر بررسي تاثير فراواني منابع طبيعي از كانال آزادي اقتصادي در كشورهاي منتخب داراي فراواني منابع طبيعي طي دوره زماني 2014-1996 با استفاده از روش گشتاورهاي تعميم‌يافته(GMM) است. نتايج برآورد نشان مي‌دهد، تاثير متغيرهاي فراواني منابع طبيعي از كانال اجزاي شاخص آزادي اقتصادي، توليد ناخالص داخلي سرانه و نرخ تورم بر جذب سرريز فناوري، مثبت و معنادار است، همچنين نتايج تخمين بيانگر تاثير منفي و معنادار متغير نرخ ارز واقعي بر جذب سرريز فناوري است.