اثر زمان برداشت ميوه بر عملكرد و كيفيت روغن برخي از ارقام زيتون (Olea europaea L.) در منطقه رودبار

Effect of Fruit Harvest Time on Oil Yield and Quality of Some Olive Olea europaea L.) Cultivars in Roudbar Region

مرحله رسيدگي ميوه ها در زمان برداشت، اصلي ترين عامل تعيين كننده ميزان و كيفيت روغن زيتون مي باشد. بنابراين، يكي از دلايل مهم كيفيت پايين روغن زيتون عدم برداشت به موقع ميوه است. در اين پژوهش، اثر زمان برداشت ميوه بر عملكرد و كيفيت روغن چهار رقم زيتون زرد، روغني، آربيكين و كراتينا در منطقه رودبار استان گيلان مورد مطالعه قرار گرفت. ميوه هاي تمامي ارقام در چهار زمان مختلف برداشت شدند و سپس خصوصياتي چون شاخص بلوغ يا رسيدگي ميوه، درصد روغن، اسيد چرب آزاد، شاخص پراكسيد، K232، K270 و ويژگي هاي حسي روغن مورد ارزيابي قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه با پيشرفت رسيدگي ميوه و افزايش روغن ميوه در تمامي ارقام مورد مطالعه، اسيد چرب آزاد و شاخص پراكسيد روغن هم افزايش يافت و در نتيجه ويژگي هاي حسي روغن كاهش نشان داد. هم چنين، تأخير در برداشت ميوه باعث افزايش ميزان K270 روغن شد، درحالي كه ميزان K232 روند مشخصي را نشان نداد. به طوركلي، تأخير در برداشت ميوه هاي زيتون باعث افزايش درصد روغن ميوه ها و كاهش كيفيت روغن شده است، هرچند تمامي نمونه هاي روغن مورد مطالعه در اين آزمايش در گروه روغن زيتون طبيعي ممتاز قرار گرفتند. تنها استثناء روغن رقم كراتينا بود، زماني كه ميوه ها با شاخص رسيدگي 4.95 برداشت شدند. در مجموع، بر طبق اين پژوهش، زمان مناسب برداشت زيتون ارقام زرد، روغني، آربيكين و كراتينا در منطقه رودبار استان گيلان، زماني است كه شاخص رسيدگي ميوه به ترتيب بين 4.21- 3.47، 5.2- 4.42، 5 - 3.9 و 3.9-4.25 رسيده باشد.

Fruit ripening stage at harvesting time is potentially a major contributor to olive oil yield and quality. Therefore, one of the main causes for low olive oil quality, at least in northern Iran, is harvesting fruits at improper time. In this study, effect of fruit harvest time on oil yield and quality of four olive cultivars, Zard, Rowghany, Arbequina and Coratina was investigated at Roudbar region, Guilan Province, northern Iran. The fruits of all studied cultivars were harvested at four different times and the characteristics such as fruit maturity index, oil percent, free fatty acid, peroxide value, K232, K270, and sensory quality of oil were evaluated. The results showed that in contrast to free fatty acid and peroxide values which increased with progressing fruit ripening, oil sensory quality for all studied cultivars were decreased. In addition, while a delay in fruit harvesting time resulted in an increased K270 value, no such changes were observed for K322. Overall, delay in fruit harvesting was concomitant to increase in oil percent and decrease in oil quality. According to the results of this study, the optimum harvest time for olive cultivars Zard, Rowghany, Arbequina and Coratina at Rodbar under the conditions of this experiment seemed to be at fruit maturity indices of 3.474.21, 4.425.2, 3.95 and 3.94.25, respectively.