بررسي تاثير زيوليت و قارچ ميكوريزا آربسكولار بر برخي از خصوصيات مورفولوژيك و عملكرد ذرت در سطوح مختلف فسفر خاك

Effect of Zeolite and mycorrhiza on some morphological characteristics and yield of maize at different levels of soil phosphorus

استفاده بي رويه از كود هاي شيميايي، سبب آلودگي محيط زيست و بخصوص آلودگي منابع آب و خاك شده است. يكي از راهكارهاي مناسب براي جلوگيري از اين معضل و بهبود كيفيت محصولات كشاورزي بكارگيري كودهاي زيستي و اصلاح كننده هاي معدني خاك در توليد محصولات مي باشد. اين پژوهش به منظور بررسي تاثير قارچ ميكوريز و زيوليت به عنوان اصلاح كننده معدني خاك در سطوح مختلف كود شيميايي فسفر بر برخي خصوصيات مورفولوژيكي و زراعي گياه ذرت رقم سينگل كراس 704 در دانشكده كشاورزي دانشگاه شاهرود در سال 1392 به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار به اجرا درآمد. فاكتورهاي آزمايش شامل قارچ ميكوريز در دو سطح، كاربرد و عدم كاربرد، زيوليت در دو سطح، 9 تن در هكتار و عدم كاربرد و كود شيميايي سوپر فسفات تريپل در سه سطح، صفر، 50 و 100 كيلوگرم در هكتار بود. نتايج نشان داد كاربرد توام زيوليت و كود شيميايي فسفر موجب افزايش معني دار ارتفاع و قطر ساقه گياه ذرت به ترتيب به ميزان 67/25 و 80/13 درصد شد. همچنين كاربرد زيوليت به همراه قارچ ميكوريز منجربه افزايش معني دار شاخص سطح برگ و ارتفاع گياه به ترتيب به ميزان 96/24 و 46/11 درصد شد. با كاربرد جداگانه كود شيميايي فسفر، ميكوريز و زيوليت، وزن صد دانه به ترتيب 12/20، 47/20 و 7/9 درصد افزايش معني داري يافت. همچنين كود فسفر و قارچ ميكوريز هر كدام به تنهايي سبب افزايش معني دار عملكرد دانه و وزن بلال شده اند. درصد فسفر دانه تنها تحت تاثير تيمار قارچ ميكوريز بطور معني داري افزايش يافت. اثر متقابل ميكوريز و زيوليت نيز بر درصد پتاسيم بذر معني دار و سبب افزايش آن گرديد. استفاده از قارچ ميكوريز به همراه اصلاح كننده خاك (زيوليت) ضمن مصرف بهينه كودهاي شيميايي فسفر در مزارع، مي تواند موجب بهبود صفات فيزيولوژيكي و زراعي در گياه ذرت شود. نتايج اين آزمايش مي تواند در سيستم هاي كشاورزي ارگانيك و پايدار مورد استفاده قرار گيرد.

High chemical fertilizer applications caused many environmental problems particularly contamination of water and soil resources. One of the suitable solutions to prevent these problems and improve the quality of agricultural product, is applying biological fertilizers and mineral soil amendments. This study was carried out to consider the effects of mycorrhizal fungi and zeolite on some morphological and agronomic characteristics of maize (single cross 704) at different levels of phosphate fertilizer at agricultural faculty of Shahrood university. The factorial experiment was performed based on the randomized complete block design (RCBD) with three replications. The experiment factors included mycorrhizal fungi at two levels (with and without), zeolites at two levels (0 and 9 tons per hectare) and triple superphosphate fertilizer at three levels (0, 50 and 100 kg per hectare). The results showed that zeolite and phosphate fertilizer increased the height (25/67%) and stem diameter (13/80 %) of corn plant. In zeolite with mycorrhizal fungi treatment plant height and LAI increased 24/96%, 11/46% respectively. The 100-seed weight of corn increased in phosphate fertilizer, mycorrhizal fungi treatment. Phosphorus content of corn seed was significantly amplified by mycorrhizal fungi. The interaction of zeolite and mycorrhizal significantly amplified the k content of corn seed. The use of mycorrhizal fungi with zeolite improved the physiological and agronomic characteristics of maize. The results of this experiment can be used in organic and sustainable agricultural systems.