تحليل عوامل موثر بر وقوع نزاع در نواحي روستايي (مورد مطالعه روستاهاي شهرستان خدابنده)

Analyzes the factors affecting the dispute crime in rural areas: case study rural areas of Khodabandeh Town

مقدمه: يكي از مهمترين جرايم بر هم زننده نظم و امنيت سكونتگاه‌هاي انساني وقوع نزاع و درگيري بين مردم است. نزاع عبارت است از برخورد يا كشمكشي اجتماعي كه بهطور مستقيم قابل مشاهده است، حداقل بين دو يا چند نفر يا گروه رخ مي‌دهد، تضاد منافع مادي و غيرمادي در رخ دادن آن نقش بارزي دارد. آمارهاي موجود نشان مي‌دهد نزاع، داراي بيشترين فراواني در ميان انواع جرايم موجود در سطح نواحي روستايي شهرستان خدابنده است. هدف اصلي اين پژوهش شناخت و تحليل عوامل تاثيرگذار بر وقوع جرايم نزاع در سطح روستاهاي شهرستان خدابنده است. در اين راستا بر مبناي ادبيات مطالعاتي موجود و تجربيات و مشاهدات ميداني بهعمل آمده متغيرهاي بهداشت‌رواني/ پرخاشگري، انسجام اجتماعي، قوم‌گرايي، محروميت/احساس محروميت، تجربه عيني نزاع، رضايت از زندگي، قانون‌گرايي/اعتقاد و اعتماد به نهادهاي كنترل اجتماعي رسمي بهعنوان عوامل تاثيرگذار بر وقوع جرم در سطح روستاهاي شهرستان خدابنده مورد پژوهش قرار گرفت. روش: اين پژوهش به لحاظ هدف از نوع، كاربردي و به لحاظ روش اجرا، پيمايشي است. از پرسشنامه محقق‌ساخته در چارچوب طيف ليكرت پنج‌گزينه‌اي بهعنوان ابزار پژوهش بهره‌گيري شد و تعداد 195 نفر پرسشنامه معتبر از سطح روستاهاي منطقه مورد مطالعه گردآوري شد. از آزمون‌هاي تحليل واريانس يك‌طرفه، آزمون خي‌دو و آزمون همبستگي پيرسون، تحليل عاملي تجزيه به مولفه‌‌هاي اصلي و آزمون تي تك‌نمونه براي تجزيه و تحليل داده‌ها بهره‌گيري شد. يافته‌ها: بهطور خلاصه يافته‌ها همبستگي دروني مولفه‌هاي مربوط به هر يك از عوامل اصلي تاثيرگذار بر نزاع را نشان مي‌دهد. در مجموع براساس يافته‌هاي بهدست آمده، در حالت مقايسه‌اي بهنظر مي‌رسد شدت تاثير متغير احساس محروميت نسبي برجرم نزاع بيشتر از ساير متغيرهاي مورد مطالعه است. نتيجه‌گيري: بهلحاظ نظري نتايج پژوهش حاضر انطباق بيشتري با نظريه محروميت نسبي دارد. هرچند تاثير شش متغير ديگر نيز بر وقوع نزاع آشكار بهنظر ميرسد. لذا آگآهي و درك درست فرماندهان ومديران انتظامي از مجموع متغيرهاي اثرگذار بر وقوع نزاع بويژه ابعاد هفتگانه مورد مطالعه در اين پژوهش مي‌تواند در زمينه مديريت انتظامي اينگونه جرايم اثربخش وراهگشا واقع شود.