تزيينات معماري مسكوني دوره آل مظفر در منطقه يزد و جايگاه آن ها در خانه هاي اين دوره

دوره آل مظفر يكي از دوره هاي شكوه و رونق در منطقه يزد است كه به مدت نيم قرن، آرامش نسبي را براي اين منطقه فراهم كرد؛ در سايه اين آرامش، ساخت وساز بناها با كاربري هاي مختلف ازجمله مسكوني رونق گرفت. خانه هاي ساخته شده با استفاده از آرايه ها و تكنيك هاي مختلفي تزيين شده اند كه با توجه به گستردگي و عدم شناخت آن ها تاكنون در هيچ پژوهشي، به اهميت و جايگاهشان در معماري دوره آل مظفر پرداخته نشده است. با توجه به ضرورت يادشده، پژوهش حاضر با رويكرد تاريخي ـ توصيفي ـ تحليلي، به تبيين جايگاه گونه هاي تزييني پرداخته است. اين پژوهش در دو شيوه انجام گرفته است: در شيوه اول به گردآوري اطلاعات تاريخي لازم از متون و در شيوه دوم، به جمعآوري داده ها و مستندسازي آن ها از طريق بررسي هاي ميداني پرداخته شده و براساس داده هاي گردآوري شده، تجزيه و تحليل نهايي صورت گرفته است. نتايج پژوهش نشان مي دهد در خانه هاي اين دوره از گونه ها و تكنيك هاي مختلفي ازجمله تكنيك گِل بُري، تُنگ بري، آرايه هاي گچي، استفاده از چفد كليل تزييني، نقاشي ديواري و غيره استفاده شده است. همچنين متون به تزيين به وسيله جام هاي آبگينه الوان و كتيبه نگاري اشاره كرده اند كه آثاري از آن ها برجاي نمانده است. اجراي برخي از اين گونه ها بسيار ساده و ابتدايي بوده و با ابزارآلات معمولي قابل اجرا بودند كه در اكثر مناطق مورد بررسي مشاهده مي شوند؛ اما برخي از گونه ها از ظرافت خاصي برخوردارند و همين امر سبب شده در نمونه هاي انگشت شمار از اين گونه ها استفاده شود به طوري كه مي توانند به نوعي بيا ن كننده اهميت اين شهرها و روستاها باشند. همچنين تزيينات گل بري جايگاه ويژه اي در خانه هاي اين دوره دارند. اين تزيينات از لحاظ تكنيك هاي اجرا منحصربه فرد بوده و توانسته اند شيوه اي شاخص در اين دوره ثبت كنند و به عنوان معياري براي سنجش ميزان اهميت فضاها در نظر گرفته شوند. همچنين استفاده از گونه هاي تزييني مختلف، مي توانند به عنوان شاخصه اي براي بازشناسي خانه هاي اين دوره قلمداد شوند.