بررسي و تحليل چالش هاي سياسي- امنيتي مرزهاي جمهوري اسلامي ايران و جمهوري آذربايجان

Study and Analysis of Political–Security Challenges of Islamic Republic of Iran–Republic of Azerbaijan Border

ضرورت و هدف: يكي از موضوعات مهم در جغرافياي سياسي، موضوع مرز و اختلافات مرزي است كه هميشه توجه پژوهشگران اين رشته را به خود جلب كرده است. جمهوري اسلامي ايران در منطقه اي قرار دارد كه از نظر ايديولوژيك و راهبردي متحد منطقه اي ندارد و تقريباً از همه جهات جغرافيايي با چالش هايي روبرو است كه برخي از اين چالش ها را مي توان در مرز مشترك با كشور آذربايجان دانست، چرا كه بعد از فروپاشي شوروي سابق در سال 1991، مرزهاي آن كه به «سدآهنين يا ديوار آهنين» معروف بود، به يك باره از هم گسست. هدف اصلي و اساسي اين مقاله، شناسايي چالش هاي سياسي- امنيتي مرزهاي ج.ا.ايران و جمهوري آذربايجان و بررسي تاثير آن بر روابط امنيتي- انتظامي در مرز دو كشور است. روش بررسي: پژوهش حاضر از نظر هدف، كاربردي و از لحاظ روش، تحليلي- توصيفي و گردآوري آن پيمايشي است. به اين نحو كه اطلاعات لازم از اسناد و مدارك، تجربيات و پيمايش حضوري نگارندگان از مرز ياد شده و ... جمع آوري و، سپس با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته با اخذ نظر از صاحب نظران مرتبط اقدام شد. ضرايب آلفاي كرونباخ به دست آمده براي كل پرسشنامه (مقدار 8752/0)، بيانگر آن است كه پرسش نامه تحقيق از پايايي لازم برخوردار است. يافته ها و نتايج: از ديدگاه پاسخگويان «وجود پايگاه‌هاي جاسوسي رژيم صهيونيستي در نزديكي مرزهاي ايران» با ميانگين نمره 33/4 از 5 نمره بيشترين تاثير و چالش «ترددهاي غيرمجاز مرزي» با ميانگين نمره 3 از 5 نمره كمترين تاثير را در روابط امنيتي- انتظامي در مرز دو كشور دارد.