بررسي و مدل‌سازي تاثير سيستم‌هاي اطلاعات مديريت بر ابعاد ساختار سازماني در‎ ‎شعب تامين ‏اجتماعي استان قم

Assessment and Modeling of the Impact of Management Information Systems on Dimensions of Organizational Structure in the Social Security Organization Branches of Qom, Iran

مقدمه: ساختار هر سازمان تعيين كننده ميزان توانايي آن در پاسخگويي به چالش‌هاي محيطي است. عوامل متعددي بر ساختار سازماني و بهبود عملكرد آن تاثير مي‌گذارد كه يكي از اين عوامل، سيستم‌هاي اطلاعات مديريت مي‌باشد. مطالعه حاضر با هدف تاثير سيستم‌هاي اطلاعات مديريت بر ابعاد ساختار سازماني در شعب تامين اجتماعي استان قم انجام شد. روش بررسي: اين مطالعه توصيفي- همبستگي در سال 1394 بر روي 235 نفر از كاركنان 9 شعبه تامين اجتماعي استان قم انجام گرفت. جامعه آماري با استفاده از فرمول Cochran و روش نمونه‌گيري خوشه‌اي انتخاب شد. براي جمع‌آوري داده‌ها از پرسش‌نامه‌هاي ساختار سازماني Robbins و سيستم‌هاي اطلاعات مديريت DeLone-McLean استفاده گرديد. داده‌ها با استفاده از آزمون همبستگي Spearman در نرم‌افزار SPSS و مدل‌سازي معادلات ساختاري (Structural equation modeling) در نرم‌افزار Amos مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته‌ها: بين سيستم‌هاي اطلاعات مديريت، ابعاد تمركز و پيچيدگي رابطه معكوس و معني‌داري وجود داشت (به ترتيب 325/0- و 543/0-). همچنين، بين سيستم‌هاي اطلاعات مديريت و بعد رسميت رابطه مستقيم (314/0) و معني‌داري مشاهده شد. تاثير متغير سيستم‌هاي اطلاعات مديريت بر تمركز، پيچيدگي و رسميت با استفاده از مدل‌سازي معادلات ساختاري به ترتيب 85/0-، 74/0- و 69/0 به دست آمد. نتيجه‌گيري: به كارگيري سيستم‌هاي اطلاعات مديريت، باعث كاهش ميزان تمركز در تصميم‌گيري و گسترش تفويض اختيار، تخت شدن ساختار سازماني، افزايش واكنش به پويايي محيط و همچنين، افزايش رسميت از طريق تاكيد به مقررات، روش‌ها و مدارك كتبي در شعب تامين اجتماعي استان قم شده است. واژه هاي كليدي:ساختار سازماني؛ سيستم‌هاي اطلاعات مديريت؛ تامين اجتماعي

Abstract Introduction: The structure of an organization determines its ability to respond to environmental challenges. Numerous factors affect organizational structure and improve organizational performance. One of these factors is management information systems (MISs). The aim of the present study was to determine the effect of MISs on dimensions of organizational structure in the branches of the Social Security Organization of Qom, Iran. Methods: This correlational descriptive study was conducted on 235 employees of 9 branches of the Social Security Organization in Qom during 2015. The study population was selected using the Cochran formula and cluster sampling . Robbins Organizational Structure Questionnaire and Delone and Mclean’s Management Information Systems Questionnaire were used to collect data. Data were analyzed using Spearman correlation test in SPSS software and Structural Equation Modeling in Amos software. Results: A significant negative relationship was found between the MISs and dimensions of centralization and complexity (- 0.325 and -0.543, respectively). Moreover, a significant direct relationship was found between MISs and the dimension of formalization (0.314). The impact of MISs on centralization, complexity, and formalization was, respectively, calculated as -0.85, -0.74, and 0.69 using structural equation modeling (SEM). Conclusion: Application of MISs caused a decrease in the centralization of decision making and expansion of authority delegation, decrease in the organizational hierarchy, and increase in response to the dynamics of the environment and formalization through emphasis on rules, procedures, and written documents in branches of the Social Security Organization of Qom. Keywords: Organizational Structure; Management Information Systems; Social Security Received: