اثر تلقيح قارچ اندوفايت Piriformospora indica و باكتري Azotobacter chroococcum بر فعاليت آنزيم هاي آنتي اكسيدان و تحمل گندم (رقم نيك نژاد) به كمبود روي در شرايط گلخانه

كمبود روي از شايع­ترين كمبودهاي عناصر غذايي در گياهان است كه موجب كاهش شديد رشد و عملكرد آنها مي­شود. افزايش سطح گونه­هاي فعال اكسيژن (ROS) و كاهش كارايي سيستم­هاي سميت­زدايي ممكن است از دلايل اصلي آسيب به عملكردهاي بافت سلولي گياهان دچار كمبود روي باشند. در اين تحقيق، تاثير تلقيح انفرادي و همزمان قارچ اندوفايت Piriformospora indica و باكتري Azotobacter chroococcum بر ويژگي­هاي بيوشيميايي، فعاليت آنزيم­هاي آنتي­اكسيدان و رشد و نمو گياه گندم (رقم نيك­نژاد)، در شرايط كمبود و كفايت روي بررسي شد. آزمايش در گلخانه مركز كشت بدون خاك دانشگاه صنعتي اصفهان و با استفاده از بستر كشت مخلوط شن و پرليت (v/v 2:1) به صورت فاكتوريل و در قالب طرح پايه كاملاً تصادفي با سه تكرار انجام شد. نتايج نشان داد كه كمبود روي باعث كاهش وزن خشك شاخساره، غلظت كاروتنوئيد، مقدار كل عنصر روي شاخساره و فعاليت آنزيم­هاي آنتي­اكسيدان گياهان شاهد شد. تلقيح انفرادي و همزمان قارچ P. indica و باكتري A. chroococcum در شرايط كمبود روي، موجب افزايش معني­دار وزن خشك شاخساره گياهان نسبت به شاهد شد. بيشترين وزن خشك شاخساره متعلق به تيمار تلقيح انفرادي باكتري بود. گياهان تلقيح يافته با P. indica به تنهايي، در هر دو سطح روي، از بيشترين مقدار روي و غلظت كاروتنوئيد برخوردار بودند. تلقيح A. chroococcum به تنهايي و در تركيب با P. indica، فقط در افزايش مقدار روي شاخساره، در شرايط كمبود روي، موثر واقع شد. تلقيح A. chroococcum به تنهايي و در تركيب با P. indica موجب تحريك فعاليت آنزيم­هاي آنتي­اكسيدان آسكوربات­پراكسيداز و ­پراكسيداز در پاسخ به تنش كمبود روي شد؛ اگرچه تلقيح P. indica به تنهايي به­ترتيب موجب افزايش و كاهش فعاليت آنزيم پراكسيداز و آسكوربات­پراكسيداز شد. به­طور كلي، تلقيح گياه گندم رقم نيك­نژاد با ريزجانداران مورد مطالعه در اين پژوهش، به­ويژه تلقيح باكتري A. chroococcum، مي­تواند به عنوان روشي مفيد براي كاهش اثرهاي مضر تنش كمبود روي، استفاده شود.