تأثير راهبرد ترجمه بر خطاهاي دستوري و واژگانيِ فارسي‌آموزان چيني در نگارش به زبان فارسي

The Effect of Translation Strategy on Lexical and Grammatical Errors of Chinese Language Learners Writing Persian Texts

از آن‏جا كه مهم‌ترين و كاربردي‌ترين مرحله در فرايند بررسي و واكاوي خطاهاي زباني يادگيرندگان زبان دوم/خارجي، يافتن راهكارهايي براي كاهش اين نوع خطاها مي‌باشد، پژوهش حاضر به بررسي تأثير به‌كارگيري «راهبرد ترجمه» بر كاهش ميزان خطاهاي دستوري و واژگاني فارسي‌آموزان چيني پرداخته است. به همين منظور، از 12 فارسي‌آموز چيني پيشرفته خواسته شد كه در دو مرحله، به نگارش يك متن به زبان فارسي بپردازند. در مرحله‌ي اول يك متن را مستقيماً به زبان فارسي ‌نوشتند و در مرحله‌ي دوم (دو هفته پس از مرحله‌ي اول)، يك متن درباره‌ي همان موضوعِ مرحله‌ي اول، به روش ترجمه‌اي؛ بدين معني كه ابتدا متني را به زبان مادري (چيني) نوشتند، سپس آن را به فارسي ترجمه نمودند. بررسي متن‌هاي نوشته شده توسط فارسي‌آموزان، اين يافته‌ها را در پي داشت: هرچند راهبرد ترجمه، منجر به افزايش تعداد واژگان متن‌هاي ترجمه‌اي (نسبت به متن‌هاي نوشته شده به روش مستقيم) شد، اين راهبرد در مورد خطاهاي واژگاني و خطاهاي دستوري نتيجه‏ي يكساني نداشت؛ بدين معني كه در مورد سه نوع خطاي دستوري و يك نوع خطا‌ي واژگاني، راهبرد ترجمه توانست باعث كاهش چشمگير تعداد خطاها گردد، اما در مورد شش نوع خطاي دستوري و سه نوع خطاي واژگاني، اين راهبرد تأثير مطلوبي نداشته و باعث افزايش تعداد خطاها گشت. در خصوص يك نوع خطاي واژگاني، و ديگر خطاهاي دستوري نيز كاهش يا افزايش ناچيزي در تعداد خطاها مشاهده شد. همچنين، در حالي كه تعداد «غلط‌هاي املايي» در زمان نگارش به روش ترجمه‌اي با كاهش همراه بود و تعداد جملات ساده و مركب نيز افزايش يافت، به‌كارگيري «عوامل انسجامي» صحيح با افت مواجه بوده است. در نتيجه‌، برخلاف برخي تأثيرات مثبت بر كاهش بعضي خطاهاي دستوري، واژگاني، و غلط املايي، نمي‌توان راهبرد ترجمه را راهبرد چندان مناسبي براي كاهش خطاهاي واژگاني و دستوري در مهارت نگارش فارسي‌آموزان چيني محسوب كرد.

The most important and practical phase of analyzing the linguistic errors of second language learners is to find the solutions to decrease these errors. To that end, the present study examined translation strategy to decrease the number of grammatical and lexical errors of Chinese language learners learning Persian. Twelve Chinese language learners were asked to write a text in two stages. First, they wrote a text in Persian, and next they wrote a text on the same topic in Chinese and translated it into Persian after two weeks. The analysis of written texts showed that although translation strategy increased the number of vocabulary items of in translated texts, it did not have any effect on lexical and grammatical errors. Translation strategy decreased three types of grammatical errors and one type of lexical error. However, it increased six other types of grammatical and lexical errors. Further, although translation strategy decreased the number of “spelling errors” and increased the number of simple and compound sentences, it decreased “cohesive devices”. These findings suggest that despite its positive effect on some grammatical, lexical, and spelling errors, translation strategy does not seem to be an effective method to reduce lexical and grammatical errors of Chines language learners who write Persian texts.