عوامل مؤثر بر جذب سرمايه‌گذاري داخلي و خارجي در ايران

Factors Affecting Domestic and Foreign Investments in Iran

سرمايه‌گذاري به عنوان موتور محركه رشد اقتصادي، لازمه نيل به توسعه اقتصادي و اجتماعي است. افزايش سرمايه‌گذاري منجر به افزايش توليد، افزايش ارزش افزوده، افزايش درآمد، افزايش رفاه، افزايش اشتغال، كاهش نرخ بيكاري و كاهش فقر مي‌شود. مقوله سرمايه و سرمايه‌گذاري در فرايند توسعه اقتصادي از اهميت ويژه و بنيادي برخوردار بوده، بر اين اساس دولت‌ها براي دستيابي به يك اقتصاد پيشرفته و پويا توجه لازم را به آن از طريق، وضع و اعمال قوانين و مقررات خاص، ايجاد بسترها و بهبود زيرساخت‌هاي لازم، استفاده بهينه از منابع، امكانات، ظرفيت‌ها، توانمندي‌ها و به كارگيري مديريت اصولي و علمي و منطقي معطوف مي‌دارند تا بدين ‌وسيله  موجبات تحول و پيشرفت كشور و جوامع را فراهم آورند. مهم‌ترين هدف اين تحقيق تجزيه و تحليل مسائل و مشكلات جذب سرمايه‌گذاري داخلي و خارجي و ارائه راهكارهاي مناسب براي جذب سرمايه‌گذاري است، كه با توجه به برازش مدل‌هاي اقتصادسنجي نتايج علمي اخذ شده اين تحقيق به شرح زير است: بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه نوسانات قيمت و درآمد نفت خام، ضمانت‌ها و قراردادهاي بين‌المللي، نوسانات مؤثر نرخ ارز و نرخ تورم بالا باعث افزايش ميل به جذب سرمايه‌گذاري مستقيم خارجي در نيل به رشد اقتصادي باثبات و مثبت در ايران شده است و عليرغم تمايلات مثبت، ميزان جذب سرمايه‌گذاري مستقيم خارجي، به ميزان كافي نبوده است. ارزيابي نتايج حاصل از مدل‌هاي اقتصادي نشان داده كه عوامل متعددي از جمله درآمد ملي، GDP، هزينه‌هاي بخش دولتي، نرخ تورم، درجه باز بودن اقتصادي، سرمايه انساني و سرمايه‌گذاري مستقيم خارجي در ميزان كل سرمايه‌گذاري مؤثر بوده است. در نتيجه اين تحقيق،روش‌هاي جديدي پيشنهاد شده كه به كار بردن اين روش ها مي‌تواند در جهت بهبود محيط كسب و كار و با هدف افزايش سرمايه‌گذاري مورد استفاده قرار گيرد و در كشورهايي با مشكلات مشابه، اصلاح قوانين و مقررات مرتبط براي بهبود روند جذب سرمايه‌گذاري مؤثر است.

The investments are represented as a driving force in economic theory and continual, stable and essential economic growth is a necessary condition for socialeconomic development. The increase of investments volume leads to growth of production, income, value added, wealth, employment and reduction of poverty level. The issue of capital and investment in the economic development is of special importance, therefore, in order to achieve an advanced and dynamic economy, governments have paid special attention to the matter through enactment and enforcement of certain laws and regulations, provision of necessary infrastructures, optimal use of the resources, facilities, capacities, capabilities as well as application of scientific and logical management so as to pave the way for further development of their respective countries and communities. The main goal of this article is to analyse internal and foreign investment’s attraction problems and difficulties and propose suitable solutions. The main scientific results of the research are: It is shown that oil prices and oil incomes fluctuations, international sanctions, foreign exchange rates fluctuations and high inflation rate, have lead to increase FDI in Iran. Despite these positive tendencies the attraction level of FDI is still on the insufficient level. The evaluation results of econometric models showed the effects of national income, GDP, government expenses, inflation rate, openness degree of economy, human capital and FDI on the total volume of investments. As a result of research, new approaches were developed. The results represented in this article can be used in the programs aimed at improving an investment environment in Iran and in the countries with the similar problems. Also, respective legislative reforms is necessary to improve FDI in Iran.