بررسي كميت و كيفيت اسانس گياه دارويي Hyssopus officinails L. در شرايط مختلف طبيعي و مزرعه (نور مازندران)

در اين تحقيق به‌منظور بررسي كميت و كيفيت اسانس گياه زوفا (Hyssopus officinalis L.) در شرايط مختلف رويشگاهي، سرشاخه هاي گلدار آن از دو رويشگاه: مزرعه و طبيعت واقع در منطقه كالج شهرستان نور (1700 متر) در ارديبهشت‌ماه 1392 جمع‌آوري گرديد. اسانس نمونه‌ها با استفاده از روش تقطير با بخار آب (طرح كلونجر) استخراج و تركيب‌هاي متشكله آنها با استفاده از دستگاه GC/MS مورد آناليز و ارزيابي قرار گرفت. نمونه برداري از خاك به‌منظور آناليز فيزيكوشيميايي خاك در هر دو رويشگاه به روش تصادفي سيستماتيك انجام شد و نتايج مقايسه آماري نمونه هاي خاك نشان مي دهد كه فسفر، پتاسيم، نيتروژن و كربن آلي در دو منطقه اختلاف معني داري در سطح 5 درصد با هم دارند. نتايج آناليز اسانس نيز نشان داد كه كميت و كيفيت مواد موثره اسانس كاملاً متاثر از تنوع رويشگاهي است، به‌طوري‌كه ميانگين بازده اسانس در رويشگاه طبيعي (6/0 درصد) و همچنين تعداد تركيب‌هاي متشكله آن (17 تركيب) بيشتر از شرايط مزرعه بود. عمده‌ترين تركيب‌هاي اسانس در رويشگاه طبيعي شامل بتاپينن و 1و8سينئول مي باشد. در صورتي كه در شرايط مزرعه تركيب‌هاي: 9 و 7 اكتا دكادينال و 9 و 12 اكتا دكادينوئيك از عمده تركيبات اسانس گزارش گرديد، بنابراين اختلاف شرايط آب و هوايي و بروز استرس‌هاي محيطي سبب بروز تغييرات در  كميت و كيفيت اسانس گياه مي شود.