نقد و بررسي قاعده « الهواء تابع للارض » در اثبات جواز توسعه اماكن مناسك حج

هرچند توسعه اماكن مناسك حج، به دليل افزايش روزافزون حج گزاران، امري ضروري و اجتناب ناپذير مي نمايد، كه دولت سعودي با جديت بدان مي پردازد، ليكن بايد توجه داشت كه حج، به عنوان يك واجب شرعي، داراي محدوده معين و مضبوطي است و بدون اذن شارع و وجود دلائل شرعي متقن، نمي توان محدوده آن را توسعه داد؛ به نحوي كه به انجام دادن مناسك در غير مواضع منجر گردد. با تتبع در ادله فقهاي اهل سنت در توجيه علل جواز توسعه هاي صورت گرفته، ظاهراً و مع الاسف، دليل صحيح السند و الدلاله اي بر اين امر موجود نيست؛ چراكه عمده مستمسك آنان قاعده اي معروف به «الهواء تابع للارض و القرار» است كه مطابق بررسي مبسوط صورت گرفته، اين قاعده ادعايي بيش نبوده و در منابع شرعي، پايه و اساس استواري ندارد.