تاملي در مدلول روايات عرض

Diversity and Categorization of Quranic Sciences

در «روايات عرض» قرآن معيار اعتبارسنجي حديث معرفي شده است. از جمله پرسش‌هاي مطرح درباره اين روايات اين است كه آيا اعتبار حديث، در گرو موافقت آن با قرآن است يا عدم مخالفت كافي است؟ پاسخ‌هايي به اين پرسش داده شده كه در متن مقاله به برخي از آنها اشاره مي‌شود. پاسخ مقاله حاضر اين است كه اگر حديث با قراين غير‌محتوايي تاييد شود، عدم مخالفت كافي است؛ ولي اگر بخواهيم اعتبار حديث را با استناد به قراين محتوايي ثابت كنيم، تنها موافقت تام حديث با قرآن يا ديگر ادله قطعي كارساز است و در اين صورت هر ميزان از مخالفت، نافي اعتبار حديث است. به باور نگارنده، روايات عرض بيانگر معيارهاي اعتبار حديث بر اساس ارزيابي محتوايي‌اند و از قراين غير‌محتوايي بيگانه‌اند. اين برداشت به دليل حفظ ظاهر روايات عرض و بي‌نيازي آن از ارتكاب خلاف ظاهر، بر ديگر تبيين‌ها برتري دارد.

In the "traditions of ʹard", the Quran is introduced as the criteria for the validation of hadith. One of the questions posed about these traditions is whether the validity of a hadith is dependent on its agreement or slight disagreement with the Quran. Some of the answers to this question are mentioned in this paper. The paper sees that if a hadith is confirmed by other than content-based evidence, it is regarded as slight disagreement, but if we want to confirm the validity of the hadith by citing content-based evidence, then, only total agreement of hadith with the Quran or other decisive evidence can be effective, and so, any kind of disagreement will cast doubt on the validity of hadith. The author believes that the traditions of ʹard show the criteria of the validity of hadith according to content-based evaluation and that they are alien to non-content-based evidence. This approach is more preferable than the other explanations because it preserves the exoteric meaning of the traditions of ʹard and is need of committing offence.