آناليز كمي كيفي و نحوه مديريت پسماندهاي توليدي در مطب‌هاي دندان‌پزشكي عمومي شهر اراك، سال 1394

Quantity & quality analysis and associated management practices of solid waste generated in the general dentistry offices in the city of Arak, 2015

چكيده زمينه و هدف: با توجه به اين كه پسماندهاي دندان‌پزشكي به علت دارا بودن عوامل سمي و خطرناك از جمله مهم‌ترين آلاينده‌هاي محيط زيست محسوب مي‌شوند، بنابراين تصفيه و مديريت مناسب آنها از اهميت خاصي برخوردار است. هدف اين مطالعه آناليز كمي و كيفي پسماند توليدي مطب‌هاي دندان‌پزشكي عمومي و نحوه مديريت آن در شهر اراك بود. مواد و روش‌ها: از 5 مطب دندان‌پزشكي عمومي منتخب، 15 نمونه پسماند برداشت و به 66 جز و 4 بخش تقسيم و خصوصيات كمي و كيفي آنها ارزيابي شد. نحوه مديريت پسماند توليدي نيز با استفاده از يك چك ليست بررسي شد. يافته‌ها: بر اساس نتايج، سرانه و ميانگين پسماندهاي توليدي هر مطب به ترتيب برابر با g/day-patient 71/66 و g/day 45/1340 بود. سهم پسماندهاي بالقوه عفوني، شبه خانگي، شيميايي-دارويي و سمي به ترتيب برابر با 25/54، 14/35، 19/8 و 14/2 درصد بود. بيش از 80 درصد پسماند توليدي مربوط به 10 جز دستكش لاتكسي، پلاستيك و نايلون، دستمال كاغذي آلوده به خون و بزاق، كاغذ و مقوا، آمپول مصرف شده، سرساكشن، گچ قالب‌گيري، مواد غذايي، دنتال رول آلوده به خون و بزاق و دستكش نايلوني بود. نتيجه‌گيري: جمع‌آوري و دفع هر بخش از پسماندهاي دندانپزشكي (پسماندهاي سمي، شيميايي-دارويي، بالقوه‌عفوني و شبه خانگي) مي‌بايست به صورت جداگانه و مطابق با ضوابط مربوطه انجام گيرد.

Abstract Background: As dental solid waste are among the most important environmental pollutants due to its high contents of toxic and hazardous agents, suitable treatment and management of it are of great importance. The objective of this study was to quantity & quality analyses of dental solid waste and associated management practices in the general dentistry offices in the city of Arak. Materials and Methods: 15 samples of solid waste were taken from the 5 selected general dentistry offices, classified into 66 components and 4 fractions, and then the quantity & quality characteristics were evaluated. Management practices of the solid waste were also investigated by using a questionnaire. Results: According to the results, per capita and the average generation rate of each dentistry office were 66.71 g/day-patient and 1340.45 g/day, respectively. Potential infectious, domestic-type, chemical & pharmaceutical, and toxic wastes consisted of 54.25%, 35.14%, 8.19%, and 2.14% of the waste generated, respectively. 10 components including latex gloves, nylon & plastic, saliva & blood-contaminated kleenex, paper & cardboard, used ampoules, saliva ejector tubes, gypsum, food waste, saliva & blood-contaminated dental rolls, and nylon gloves were responsible for more than 80% of the total waste generated, respectively. Conclusion: Each fraction of dental solid waste (toxic, chemical & pharmaceutical, potential infectious and domestic-type wastes) should be separately collected and disposed of according to the related criteria.