بررسي كارايي شيوه هاي سنتي درخت كاري ديم همراه با عمليات بيومكانيكي آبخيزداري جهت ترسيب كربن در مناطق رويشگاهي زاگرس شمالي و مركزي

تقريبا تمامي بررسي هاي جهاني تغيير اقليم ناشي از اثرات گلخانه اي گازهاي كربني را تاييد مي نمايد. ترسيب كربن در عرصه جنگل ها و مراتع رهيافتي پايدار و فاقد مخاطرات زيست محيطي براي مواجهه با تبعات اين پديده است. انجام عمليات احيائي جنگل كاري توام با روش هاي آبخيزداري يكي از ظرفيت­هاي مهم در ترسيب كربن است. اين پژوهش با هدف بررسي ظرفيت اين عمليات در مناطق رويشي زاگرس شمالي و مركزي در ترسيب كربن اتمسفري اجراء شد. بدين منظور در هر يك از استان هاي كردستان، كرمانشاه، لرستان و فارس يك يا چند سايت كه عمليات ياد شده بر مبناي الگوهاي سنتي يا جديد آبخيزداري اجراء گرديده بود، به عنوان معرف انتخاب، سپس با عمليات ميداني نمونه­برداري خاك، زيست توده و لاشبرگ به صورت سيستماتيك تصادفي در سايت هاي مطالعاتي و شاهد انجام شد. اندازه گيري كربن آلي و ديگر آزمايشات خاك و نيز ضريب تبديل كربن براي نمونه زيست توده و لاشبرگ محاسبه و ذخيره كربن در هكتار محاسبه شد. سپس مقادير شاخص­ هاي ترسيب كربن در هر هكتار محاسبه شد. نتايج نشان داد كه عمليات اجراء شده كه عمدتاً به صورت درخت كاري همراه با عمليات پخش سيلاب و آبخوانداري و بانكت بندي و سامانه هاي سنتي تراس بندي و سكوبندي همراه با كشت درخت و درختچه و يا همراه با زراعت بود، موفق به ترسيب از 3.41 تا 112.1 تن كربن در هكتار شده بودند. بيشترين سهم كربن ترسيبي مربوط به كربن خاكي بود كه سهم نسبي آن در ترسيب كربن بين 95 تا 99 درصد از كل كربن ترسيب يافته بود. از ميان عمليات مورد ارزيابي سامانه سنتي سكوبندي همراه با كشت درختان مو و بادام موفق تر از ساير اشكال عمليات بود.