بررسي آزمايشگاهي تاثير شكل بستر كانال بر تغييرات پروفيل سطح آب در سرريز هاي جانبي

سرريزهاي جانبي به شكل وسيعي براي انحراف آب از رودخانه ها به كار مي روند. اغلب رودخانه هاي طبيعي با بستر متحرك هستند كه ته نشيني رسوبات در امتداد سرريز جانبي مشكلاتي را در انحراف آب ايجاد مي كند. مطالعات بر روي يك فلوم آزمايشگاهي با عرض 0.9 متر، طول 10 متر، سه مقدار طول سرريز جانبي به ترتيب برابر با 0.6، 0.4 و 0.2 متر، ارتفاع سرريز 0.08 متر و شيب طولي كانال 0.001 انجام شده است. تغييرات پروفيل سطح آب بر روي سرريز جانبي به ازاء مقادير مختلف عدد فرود جريان در بالادست سرريز جانبي در كانال اصلي اندازه گيري شد. نتايج به دست آمده با نتايج حاصله از آزمايش ها بر روي فلوم با بستر ثابت و همچنين، روش تحليلي مورد مقايسه قرار گرفت. نتايج نشان مي دهد، پروفيل سطح آب بر روي سرريز جانبي تحت تاثير شكل بستر تشكيل شده در جنب سرريز بوده و در نتيجه در شرايط جريان بر روي سرريز جانبي موثر است. مقادير دبي جريان عبوري و تغييرات پروفيل سطح آب سرريز جانبي براي كانال با بستر ثابت همبستگي خوبي را با روش حل تحليلي نسبت به مقادير مشاهداتي به دست آمده از جريان در كانال با بستر متحرك دارد. خطاي نسبي نسبت دبي جريان محاسبه شده براي كانال هاي با بستر ثابت برابر با 0.14 درصد بوده، در حالي كه اين مقدار براي كانال هاي با بستر متحرك 0.54 درصد مي باشد. اين مقادير براي تغييرات نسبت انرژي در امتداد سرريز جانبي به ترتيب برابر با 1.28 و 1.37 درصد به دست آمد.