مقايسه دو مدل منطق فازي و (AHP) در ارزيابي و پهنه‌بندي تناسب زمين براي توسعه فيزيكي شهر با تاكيد بر پارامترهاي طبيعي (مطالعه موردي: شهر سرعين)

Evaluation of the ecological potential for sprawl city using Fuzzy logic and AHP models (Case Study: Sarein)

با توجه به توسعه فيزيكي روز افزون شهرهابه ويژه شهرهاي جاذب جمعيت مثل شهرهاي توريستي و صنعتي، كنترل توسعه فيزيكي متناسب شهري در زمين هاي پيراموني شهرها يكي از مهمترين دغدغه هاي مديران وبرنامه ريزان شهري و محيطي است. براي انجام چنين كاري لازم است تناسب زمين با استفاده از متغيرهاي مختلف مورد ارزيابي و تجزيه و تحليل قرار گيرد. در اين پژوهش با استفاده از دو مدل منطق فازي و فرآيند تحليل سلسله مراتبي(AHP) تناسب زمين براي توسعه فيزيكي شهر سرعين مورد ارزيابي قرار گرفته و نتايج به دست آمده از مدل ها با توجه به وضعيت موجود توسعه شهر مورد بررسي و صحت سنجي قرار گرفته است. براي اين كار از هشت معيار طبيعي استفاده شده كه عبارتند از: شيب،كاربري زمين،تناسب خاك، سنگ شناسي، لندفرم ها، فاصله از شبكه ارتباطي، فاصله از گسلو فاصله از شبكه زهكشي. نتايج بدست آمده در پنج كلاس كيفي (تناسب خيلي كم، كم، متوسط، زياد وخيلي زياد) طبقه بندي و مورد تحليل قرار گرفتند. در مدل منطق فازي از سه مقدار مختلف گاما (0.7، 0.8 و0.9) براي انجام مدل استفاده شد و نتايج بدست آمده نشان داد كه گاماي 0.8بيشترين انطباق را با شرايط موجود دارد و طبق آن حدود 67 در صد از توسعه شهر بين سال هاي 1368 تا 1390 در زمين هاي با تناسب متوسط تا زياد بوده است. حدود 7 درصد در زمين هاي با تناسب خيلي كم توسعه داشته است. در مدل AHP درصد زمين هاي با تناسب زياد و متوسط زياد نشان داده شده است و مقدار زمين هاي نامساعد(مثل مناطق شمال شرقي شهر) بسيار كم نشان داده شده است. نتايج ارزيابي نشان داد كه مدل منطق فازي و عملگر گاماي آن نتايج بهتري را نسبت به مدل AHP ارائه مي دهد .

Today, natural and rural areas on the periphery of cities are used as a space for urban development. Unthought of land where the quality of ground and loss of ecosystems is critical. Natural features of the surrounding residential areas, especially in the urban and physical planning is very important Because of a phenomenon resulting decision is the best choice. This research led to the development of physical development and Sarein using two models of fuzzy logic and analytic hierarchy process (AHP) was evaluated. The fuzzy logic model for three different values of the gamma function (0.7, 0.8, 0.9) was used for the preparation of zoning maps and compare them with the existing design and development of existing residential areas, favorable and unfavorable, it was found that gamma 0.8 has the highest compliance amp; About 34 percent of the city In the land and 33 percent of those with a high proportion of In the land was the average suitability amp; Only 7% of the physical development of land which includes a small proportion of the North, North East, and North West region is The construction beside the river and the fault takes in steep areas. The results obtained from AHP model, particularly in the northern parts of North West and North East fuzzy model is very different And these lands as lands with moderate to high fitness has been introduced. The study was conducted in two models, the results of which were the model of fuzzy AHP model gives more accurate results toward.